سفالگری دوره اسلامی به ویژه بررسی خاستگاه سفالینه های این دوره هموراه یکی از موضوعاتی است که پژوهشگران زیادی به آن پرداخته اند .هرچند دراین باره پژوهشهای فراوانی انجام شده با این حال چون بیشتر این پژوهشها،سلیقه ای، غیر علمی و همراه با تعصب بوده ، بنابراین بسیاری از کار هایی که در زمینه بازسازی تاریخ سفالگری دوره اسلامی انجام شده نادرست و نیاز به باز بینی دارند .یکی ازسفالینه های شاخص این دوره که بحث های زیادی در باره آن مطرح شده، سفال دو آتشی (زرین فام ) است .آنچه که امروزه در باره خاستگاه دو آتشی ایرانی در سطح جهانی گفته می شود و بیشتر پژوهشگران نیزآن را پذیرفته اند، این است که خاستگاه سفال دو آتشی ایرانی مصر بوده و با سقوط سلسله فاطمی در سال 1171 م ، یا آن گونه که برخی به تازگی مطرح می کنند در آغاز سده 6 ه.ق /12 م سفالگرانی از مصر به ایران کوچ کرده و با خود فناوری ساخت آن را به ایران آورده و آن را به سفالگران ایرانی می آموزند . با بررسی های همه جانبه ای که در این پژوهش بر روی داده های باستان شناسی ، نتایج تجزیه عنصری لعاب و بدنه و نیز نوشته های تاریخی و علمی دوره اسلامی انجام شد ، این نتیجه به دست آمد که این دیدگاه درست نیست و وارونه پندار پژوهشگران غربی، خاستگاه سفالینه های دو آتشی ایرانی ، بومی این سرزمین بوده و در یک روند تدریجی ساخت این سفال در ایران هم زمان با عراق در سده های نخستین اسلامی آغاز شده و در دوره های پس از آن ، روند تکاملی خود را پیموده است .به بیان دیگر هیچ ارتباطی میان سفال دو آتشی مصری و ایرانی در کار نیست، زیرا ترکیبات بدنه و لعاب این دو با هم تفاوت دارند. بنابراین در این پژوهش از یک تحریف بزرگ تاریخی در زمینه سفالگری دوره اسلامی پرده بر داشته و تلاش شده که سرگذشت این بخش از سفالگری ایرانی بازبینی و به صورت درست باز سازی شود.نتیجه مهم دیگر این پژوهش آن است که وارونه دیدگاه پژوهشگران غربی که ابداع سفال دو آتشی را به سفالگران عراقی نسبت می دهند ، روشن شد که این دستاورد بزرگ نتیجه کار کیمیاگران اسلامی و به احتمال بسیار زیاد ، ابداع یا تکامل این فناوری به دست جابرابن حیان انجام شده است . افزون بر آن کوشش شد که تا حد امکان ، مراکز ساخت این سفالینه در ایران شناسایی شود .
