چکیده: محراب به عنوان عنصری ارزشی در بناهای مذهبی، همواره کانون توجهات هنرهای تزیینی هنرمندان بوده است. هنرمندان در هر برهه از دوران اس می، بهترین عناصر ا تزئینی )گچبری، آجرکاری، حجاری، کاشیکاری( را برای ساختن و تزئین محرابها با نهایت دقت به کار بردهاند. در طبقه دوم مسجد ملککرمان، چهار محراب مربوط به نیمه دوم سده پنجم هجری وجود داشته که بقایایی از سه محراب گچبری آن باقی مانده است. محرابهای مذکور از نظر اندازه و ابعاد، تقریباً در یکاندازه ساخته شدهاند و با توجه به اینکه در رابطه با آنها و اهمیت هنر گچبریشان تاکنون پژوهش مستقلی صورت نگرفته، مطالعه در این خصوص امری ضروری بهنظر میرسد. پژوهش حاضر، نخستین تلاشی است که در این زمینه، با هدف بررسی نقشهای گچبری محرابها و سبکهنری به کار رفته در آن ها صورت میگیرد. نتایج پژوهش نشان میدهد که شیو ۀگچبری این محرابها بههم شباهت بسیار دارند و فقط از نظر نوع نقش با هم اختلافات جزئی دارند. تزئینات گچبری شامل گل و برگهای اسلیمی، نقشهای اسلیمیِ دهناژدری، نقشهای هندسی و خطوط کوفی مُعَقد و مُشجر است. نقشهای اسلیمی و کتیبههای بهکار رفته در محرابها برخ ف سبکهای دورههای قبل، ا دارای نوآوریهایی است که آنها را بهلحاظ سبکهنری، ممتاز و برجسته میسازد.
