1404/02/01
محمدابراهیم زارعی

محمدابراهیم زارعی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تزیینات معماری مسکونی دوره آل مظفر در منطقه یزد و جایگاه آ نها در خان ههای این دوره
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
خانه های دورۀ آل مظفر، منطقۀ یزد، شیو ه های تزیینی، تزیینات گل بری
سال 1395
مجله مطالعات معماری ایران
شناسه DOI
پژوهشگران محمدابراهیم زارعی

چکیده

دورۀ آ لمظفر یکی از دور ههای شکوه و رونق در منطقۀ یزد است که به مدت نی مقرن، آرامش نسبی را برای این منطقه فراهم کرد؛ در سایۀ این آرامش، ساخ توساز بناها با کاربر یهای مختلف ازجمله مسکونی رونق گرفت. خان ههای ساخته شده با استفاده از آرای هها و تکنی کهای مختلفی تزیین شد هاند که با توجه به گستردگی و عدم شناخت آ نها تاکنون در هیچ پژوهشی، به اهمیت و جایگاهشان در معماری دورۀ آل مظفر پرداخته نشده است. با توجه به ضرورت یادشده، پژوهش حاضر با رویکرد تاریخ ی توصیفی تحلیلی، به تبیین جایگاه گون ههای تزیینی پرداخته است. این پژوهش در دو شیوه انجام گرفته است: در شیوۀ اول به گردآوری اطلاعات تاریخی لازم از متون و در شیوۀ دوم، به جم عآوری داده ها و مستندسازی آ نها از طریق بررس یهای میدانی پرداخته شده و براساس داد ههای گردآور یشده، تجزیه و تحلیل نهایی صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان م یدهد در خان ههای این دوره از گون هها و تکنی کهای مختلفی ازجمله تکنیک گِل بُری، تُن گبری، آرایه های گچی، استفاده از چفد کلیل تزیینی، نقاشی دیواری و غیره استفاده شده است. همچنین متون به تزیین ب هوسیلۀ جام های آبگینه الوان و کتیب هنگاری اشاره کرد هاند که آثاری از آن ها برجای نمانده است. اجرای برخی از این گون هها بسیار ساده و ابتدایی بوده و با ابزارآلات معمولی قابل اجرا بودند که در اکثر مناطق مورد بررسی مشاهده م یشوند؛ اما برخی از گون هها از ظرافت خاصی برخوردارند و همین امر سبب شده در نمون ههای انگش تشمار از این گون هها استفاده شود ب هطوری که م یتوانند به نوعی بی ان کنندۀ اهمیت این شهرها و روستاها باشند. همچنین تزیینات گل بری جایگاه ویژه ای در خان ههای این دوره دارند. این تزیینات از لحاظ تکنی کهای اجرا منحصرب هفرد بوده و توانسته اند شیو های شاخص در این دوره ثبت کنند و ب هعنوان معیاری برای سنجش میزان اهمیت فضاها در نظر گرفته شوند. همچنین استفاده از گون ههای تزیینی مختلف، می توانند به عنوان شاخصه ای برای بازشناسی خان ههای این دوره قلمداد شوند.