محمدابراهیم زارعی

استفاده از نیروی باد در منطق هی سیستان، طی دور ههای مختلف تاریخی و به ویژه در دوره ی قاجار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از آثار دور هی قاجار، سکونتگاه قلع های ورمال، در روستای ورمال از توابع شهرستان هامون است که با بهر هگیری از نیروی باد برای کاربردهای مختلف، منجر به طراحی و ایجاد معماری منحصرب هفردی شده است. از مه مترین ویژگ یهای ممتاز، در طراحی و ساخت معماری بخش مرکزی این قلعه، به کارگیری عالمانه ی نیروی باد جهت خن کسازی، تهوی هی طبیعی هوا، آ سباد و سایر امور مرتبط است. با توجه به وزش بادهای 120 روزه ی منطقه سیستان که در سرع تهای مختلف م یوزد؛ تطبیق وزش بادهای 120 روز با معماری قلعه ی مذکور، مسأله اصلی پژوهش می باشد. بنابراین سؤال پژوهش به این صورت مطرح م یگردد که چگونه طراحی و ساخت معماری بخش مرکزی سکونتگاه قلع های ورمال، برای تأمین کاربردهای مختلف از نیروی باد، با جهت، سرعت و فشار حرکت بادهای 120 روزه سیستان منطبق شده است؟ بر این اساس، هدف پژوهش این است که با بهر هگیری از توانایی شبیه سازی دینامیک سیالات محاسباتی ) CFD ( وضعیت طراحی و ساخت معماری بخش مرکزی سکونتگاه قلع های ورمال، با جهت، سرعت و فشار حرکت بادهای 120 روزه سیستان را مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و بررس یهای میدانی است. آمار هواشناسی 52 ساله جهت تطبیق با اقلیم دور هی قاجار و اطلاعات معماری موجود سا لهای 1393 و 1394 جمع آوری شدند؛ با نرم افزار ) )Revit رویت، حجم تود هی معماری طراحی شد و نرم افزار UrbaWind-Meteodyn برای آماده سازی استفاده گردید. انجام عملیات CFD( ( با استفاده از نرم افزار انسیس فلوئنت ) Ansys Fluent (، در ساختمان های بخش مرکزی سکونتگاه قلع های ورمال جهت شبیه سازی مورد بهر هبرداری قرار گرفت. نتایج خروج یهای شبیه سازی با سرعت و فشارهای مختلف 3، 6 و 15 متر بر ثانیه m/s( ( و حداکثری 120 کیلومتر در ساعت ) km/h ( از سطح زمین تا ارتفاع 2 برابر در قلع هی مذکور نشان م یدهد که طراحی و ساخت معماری بخش مرکزی سکونتگاه قلعه ای ورمال با سرعت و فشار حرکت بادهای غالب 120 روزه ی سیستان در جهت شمال و شمال غربی تطبیق مناسبی دارد؛ به گون های که فضای حیاط مرکزی به عنوان یک هواکش طبیعی با عبور جریان باد، باعث کاهش محسوس سرعت و فشار حرکت باد در فضاهای د