در امر تربیت اخلاقی نظریه ها و مکاتب مختلفی وجود دارد اما به طور کلی می توان آنها را در سه مکتب یا نظریه دسته بندی کرد؛ یکی مکتبی که حقوق اجتماعی و انسانی افراد را در نظر می گیرد، دیگری مکتبی که حقوق واقعی و کمال حقیقی که موجب سعادت اخروی می شود را در نظر می گیرد و مکتب سوم دعوت حق مطلق و محض یا همان خداوند تعالی را در نظر می گیرد.