محمدرضا یوسف زاده چوسری

چکیده: هدف پژوهش تحلیل کارپوشه‌های نوشته شده توسط معلمان پایه ششم ابتدایی شهر لالجین بر اساس ویژگی‌های تدوین کارپوشه علمی بود. پژوهش ازلحاظ هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی بود.روش پژوهش برای سؤال اول و دوم مرور سیستماتیک و برای سؤال سوم تحلیل محتوی کیفی بود. منابع جمع‌آوری اطلاعات برای سؤال اول و دوم کلیه منابعی است که به موضوع کارپوشه و ویژگی‌های تدوین آن پرداخته‌اند. براین‌اساس منابع و مقالات مرتبط با استفاده از کلید واژه های کارپوشه، اصول تدوین کارپوشه،ویژگی های کارپوشه، اهداف کارپوشه، معیار های نوشتن کارپوشه در پایگاه های اطلاعات علمی داخلی مگیران، نورمگز،ایرانداک و پایگاه‌ها داده‌های اطلاعات علمی خارجیsciencedirect,scopus,Elsevier,springer در بازه زمانی فارسی(1388تا 1403) و خارجی (2007تا 2024) مور واکاوی قرار گرفت و برای سؤال سوم کارپوشه های تدوین شده توسط معلمان منطقه لالجین بود. برای سؤال اول و دوم نمونه موردمطالعه کلیه منابع در دسترس محقق است که به موضوع کارپوشه و ویژگی‌های آن پرداخته‌اند. روش نمونه‌گیری ملاک محور و ملاک‌ها، معیارهای ورود و خروج منابع دردسترس‌بودن، چاپ‌شدن در انتشارات و نشریات معتبر، فارسی و انگلیسی بودن) هستند. برای سؤال سوم از تعداد 34 نفر آموزگار پایه ششم تک‌پایه و چندپایه شاغل در مدارس دولتی و غیردولتی در شهر لالجین که ملزم به تهیه و تنظیم پوشه‌کار بودند، تعداد 15 نفر بر مبنای نمونه‌گیری ملاک محور (تدریس در پایه ششم، حداقل با 3 سال سابقه، هر دو جنس مرد خانم بودن) انتخاب شدند. در مجموع از تعداد 300 کارپوشه موجود از هر کلاس به طور تصادفی 5 نمونه و سرجمع تعداد 75 پوشه‌کار انتخاب شدند وبر اساس اصول ظاهری و محتوایی استخراج شده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. برای سؤال اول و دوم و سوم ، ابزار جمع‌آوری اطلاعات، چک‌لیست محقق ساخته بود. برای سؤال سوم چک‌لیست شامل 20 سؤال بود و به تفکیک شامل ده معیار صوری و ده معیار محتوایی بود. شیوه تجزیه‌وتحلیل برای سؤال اول و دوم، سندکاوی و شاخص آمارتوصیفی بود. شیوه تجزیه‌وتحلیل برای سؤال سوم، تحلیل مقوله‌ای بود. برای تعیین اعتبار داده‌ها از ممیزی بیرونی استفاده شد. بر اساس بررسی سیستماتیک، برای اصول ظاهری و اصول محتوایی به تفکیک ده اصل و در مجموع بیست اصل استخراج و شناسائی شد. نتایج در مورد رعایت اصول ظاهری نشان داد در خصوص رعایت اصل اول یعنی مشخصات روی جلد، بیشتر معلمان این اصل را رعایت نموده و تعداد 14 نفر از معلمان یا به عبارتی (5/93) مشخصات روی جلد را داشتند، در خصوص داشتن فهرست محتوا، تمام پوشه‌ها فاقد فهرست محتوا بودند، در خصوص داشتن برگه شرح‌حال دانش‌آموزان، از میان 15 نمونه مورد بررسی تنها تعداد 4 نفر برگه شرح‌حال داشتند یعنی (27 درصد) و بقیه نمونه‌ها فاقد برگ شرح‌حال دانش‌آموز و یا چیزی مانند آن بودند. در بررسی اصل ظاهری چهارم، پنجم، ششم یعنی داشتن برگ‌های خودارزیابی سه ماه و ارائه بازخورد دو ماه یک‌بار و همچنین برگه فصلی پیشرفت – تربیتی برای والدین، از بین 15 نمونه مورد بررسی تمام نمونه فاقد برگه‌ها بودن و در واقع و میزان رعایت این اصول (صفر درصد) بود. در زمینه رعایت اصل ظاهری هفتم یعنی لایه‌بندی کردن پوشه‌کار، بیشتر معلمان به این اصل توجه کرده بودند و از میان 15 نمونه انتخابی و مورد بررسی تعداد 12 نفر (80 درصد) پوشه‌کارها را با استفاده از کاور پلاستیکی و چاپ نمونه برگ‌های لایه‌بندی دروس و یا برچسب‌های مشابه لایه‌بندی را رعایت کرده بودند و تعداد 3 نفر فاقد لایه‌بندی پوشه‌کار بودند. در خصوص اصل ظاهری هشتم؛ یعنی رعایت حجم ظاهری پوشه‌کار، از میان 15 نمونه تعداد 12 نفر میزان حجم پوشه‌ها را رعایت کرده بودند؛ یعنی معادل (80 درصد) حجم مناسب داشتند. در خصوص اصل ظاهری نهم، در کنار هم قراردادن اوراق دروس نیز تعداد 15 نمونه بررسی شده، این موضوع را به‌خوبی رعایت کرده بودند و به عبارتی (100درصد) رعایت کرده بودند و در خصوص اصل دهم و رعایت نکات زیباشناختی، از میان 15 نمونه انتخابی بررسی شده تعداد 12 نفر (80 درصد) به‌خوبی این مورد را رعایت نموده بودند. نتایج در مورد رعایت اصول محتوایی نشان داد از میان 15 نمونه مورد بررسی در زمینه توجه به یادگیری‌های غیرشناختی، هیچ یک از معلمان به انواع یادگیری‌های غیرشناختی توجه نکرده بودند، در زمینه معرف توانایی‌ها و مهارت‌های متنوع دانش‌آموزان، تعداد 7 نفر (47%) تنها به مهارت‌های تفکر خلاق و تصمیم‌گیری توجه داشتند و تعداد 8 نفر (53%) به هیچ یک از مهارت‌های موردنظر توجه نکرده بودند. در خصوص معرف ماهیت تعامل با هم‌کلاسی، معلم و والدین، تعداد 7 نفر (47%) به تعامل بین معلم، والدین و دانش‌آموز اشاره نموده اندک تعداد 8 نفر (53%) به این موضوع توجهی نکرده بودند. در خصوص حاوی نقاط ضعف و اشتباهات دانش‌آموزان در موضوعات درسی مختلف، تعداد 15 نفر (100%) حاوی نقاط ضعف و قوت دانش‌آموزان بوده است. در زمینه حاوی اطلاعات در خصوص هوش چندگانه و انواع استعدادهای دانش‌آموزان، کارپوشه‌ها به هیچ‌کدام از هوش‌های چندگانه توجهی نکرده بودند. در زمینه، منعکس‌کننده فعالیت‌های واقعی دانش‌آموزان، نتایج به‌دست‌آمده بیانگر این موضوع بود کل معلمان (100%) به این اصل توجه نموده بودند و کارپوشه‌های آنها منعکس‌کننده فعالیت‌های واقعی دانش‌آموزان بود. در زمینه حاوی توصیه علمی و اخلاقی برای معلم بعدی، تعداد 10 نفر (67%) کارپوشه‌های آنها حاوی توصیه علمی و اخلاقی برای معلم بعدی بود و تعداد 5 نفر دیگر (33%) هیچ‌گونه توصیه اخلاقی و علمی برای معلم بعدی در سال آینده نداشتند. در زمینه مستندسازی اظهارات و عبارات کارپوشه، نتایج به‌دست‌آمده بیانگر این بود که کل معلمان (100%) به این اصل توجه نکرده بودند و کارپوشه‌های آنها فاقد هرگونه مستندسازی بود. در خصوص حاوی ابتکار عمل و نوآوری معلم در زمینه ارائه تصویر جامع از دانش‌آموز، (100%) کارپوشه‌ها فاقد هرگونه ابتکار عمل و نوآوری معلم در زمینه ارائه تصویر جامع از دانش‌آموز بودند. در خصوص تناسب تصمیم نهایی و عبارات استفاده شده برای ارزشیابی با مندرجات کارپوشه می‌توان گفت کل معلمان (100%) به این اصل توجه نموده بودند و تصمیم نهایی و عبارات استفاده شده برای ارزشیابی با مندرجات کارپوشه تناسب داشت.