تفاله گوجه فرنگی منبعی غنی از برخی عوامل تعدیل کننده سیستم ایمنی و فراسنجه های متابولیکی مانند لیکوپن، فولات، ویتامین C، ویتامین A، فنولیک ها و فلاونوئیدها است. با فرآوری کردن تفاله گوجه فرنگی ترکیبات یاد شده بهتر در دسترس حیوان قرار می گیرند و علاوه بر آن، این ماده غذایی می تواند برای مدت زمان طولانی تری نگهداری شود و می توان از آن به عنوان جایگزین خوراک طیور استفاده کرد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثرات سطوح مختلف تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده بر فراسنجه های خونی و پاسخ ایمنی نیمچه های تخمگذار رنگی بود. در این پژوهش 128 قطعه نیمچه تخمگذار رنگی نژاد گلپایگانی بطور تصادفی به 4 گروه تقسیم و در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار، 4 تکرار و 8 قطعه پرنده در هر تکرار انجام شد. تفاله گوجه فرنگی مورد آزمایش با استفاده از گونه باکتریایی باسیلوس سابتیلس و قارچ تریکودرماریسئی در مخزن مخصوص در مدت زمان 28 روز در دمای 30 درجه سانتی گراد فرآوری شد. تیمارها شامل؛ 1- تیمار شاهد (فقط جیره پایه بدون تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده)2- جیره حاوی 5 درصد تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده 3- جیره حاوی 10 درصد تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده 4- جیره حاوی 15 درصد تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده بود که به مدت 6 هفته به طول انجامید. به منظور چالش سیستم ایمنی، در هفته های چهارم و پنجم به پرنده های انتخابی در هر تیمار 1 میلی لیتر سوسپانسیون 3 درصد گلبول قرمز گوسفندی (SRBC) تزریق شد. سپس یک هفته و دو هفته پس از تزریق SRBC خون گیری انجام و غلظت آنتی بادی های کل و حساس به 2-مرکاپتواتانول به روش هماگلوتیناسیون تعیین شد. همچنین در پایان آزمایش به منظور تعیین فراسنجه های متابولیکی از هر پرنده نمونه خون اخذ و میزان گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، پروتئین کل، آلبومین، آنزیم های لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین امینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز سرم های تهیه شده با استفاده از دستگاه اتوانالایزر تعیین شد. نتایج این پژوهش نشان داد که افزودن تفاله گوجه فرنگی فرآوری شده تاثیر معنی داری بر فراسنجه های گلوکز، کلسترول و تری گلیسیرید خون نیمچه ها نداشت (05/0
P). تغذیه نیمچه های تخمگذار با تفاله گوجه فرنگی
