1404/02/01
محمد طاهری

محمد طاهری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
سبک شناسی لایه ای قصیده خالد نقشبندی در مدح ثامن الائمه (ع)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
امام رضا (ع) مدیحه سرایی خالد نقشبندی سبک شناسی لایه ای
سال 1403
مجله فصلنامه فرهنگ رضوی
شناسه DOI
پژوهشگران ناصر قره خانی ، محمد طاهری

چکیده

مدیحه‌سرایی برای اهل بیتb به‌خصوص ستایش حضرت ثامن الحجج (ع) پیشینه‌ای بس طولانی در تاریخ ادبیات فارسی دارد و شاعران بزرگی چون سنایی غزنوی، خاقانی شروانی و جامی در این زمینه آثار شاخصی دارند. یکی از مشهورترین مدایح سروده شده خطاب به پیشگاه ثامن الائمه(ع) قصیده‌ای است که خالد نقشبندی شهرزوری از مشاهیر ادب و عرفان سدۀ دوازدهم هجری، هنگام زیارت مشهد مقدس سروده است و از همان بدو سرایش، قبول عام یافت. در این پژوهش، نخست شرح مختصری از احوال و آثار شاعر ارائه داده‌ایم. سپس به روش توصیفی تحلیلی، بر اساس معیارهای سبک‌شناسی لایه‌ای، قصیدۀ مد نظر را ذیل لایه‌های پنج‌گانۀ آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک مورد واکاوی قرار داده و با تعیین ویژگی‌های ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﭘﺮﺑﺴﺎﻣﺪ، تشخص سبکی و ﭘﯿﻮﻧﺪﻫﺎی ﺻﻮری ﻣﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮای آن توضیح داده‌ایم. بر این اساس، درلایۀ آوایی، وزن عروضی؛ در لایۀ واژگانی، لغات و ترکیبات مذهبی؛ در لایۀ نحوی، صدای نحوی منفعل؛ در لایۀ بلاغی، آرایۀ استفهام انکاری و در لایۀ ایدئولوژیک، درون‌مایۀ مبتنی بر مفاهیم بنیادین مذهبی، بیشترین نقش را در تشخص و برجستگی سبکی این قصیده ایفا کرده‌اند.