مایهورترین قسمت شاهنامه از نظر تاریخی دورهی ساسانیان است. نام خسرو دوم، معروف به خسروپرویز )616-014 )به عنوان فرمانروایی که به قول »آرتورکریستین سن« آخرین سلطنت بزرگ ایران باستان را ارائه میدهد نام پرآوازهای است و فردوسی نیز در شاهنامه بعد از خسرو اول )انوشیروان( بیشترین ابیات را به توصیف و بیان حوادث پادشاهی این سلطنت باشکوه در میان ساسانیان اختصاص داده است. او در آغاز پادشاهی با شورشهای بهرام چوبین مواجه گشت که این جنگها هم در کتب تاریخ و هم در شاهنامه بازتاب وسیعی داشته و فردوسی بهطور مفصل به شرح این جنگها پرداخته اما در مورد جنگهای بیست و هفت سالهای که این پادشاه با روم داشته کوچکترین اشارهای نداشته است و در واقع داستان خسروپرویز در شاهنامه شرح حدود 20 سال از رویدادهای فرمانروایی اوست نه 36 سال! وحوادث قبل و بعد از این قسمت حذف شده اما به غیر ازآن تقریباً تمام رویدادها با اختالفاتی جزئی بر تاریخ منطبق است و حوادث و رویدادهای سلطنت این پادشاه پرماجرا، همچون ماجرای عشق شیرین، از میان برداشتن داییهای خسرو گستهم و بندوی، زاده شدن شیرویه به فال بد و شورش سپاهیان خسرو علیه او و زندانیشدن و محاکمه و کشته شدن او و همچنین توصیف داستانهای زیبای پادشاهی او همچون ساختن ایوان مداین و تخت طاقدیس داستان باربد رامشگر و شکوه و جالل و دارایی هنگفت او در شاهنامه با اختالفاتی جزئی با بنمایههای تاریخی برابر است.
