1404/02/01
محمدسعید ایزدی

محمدسعید ایزدی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
دلبستگی مکانی در مقیاس محله: مرور نظاممند دو دهه مقاالت پژوهشی در ایران
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
دلبستگی مکانی، محله، حس تعلق، هویت مکانی، مرور نظام مند
سال 1400
مجله معماري و شهرسازي آرمان شهر
شناسه DOI
پژوهشگران سمانه خبیری ، محمدرضا پورجعفر ، محمدسعید ایزدی

چکیده

دلبستگی به محله پیوندی روانشناختی واجد ابعاد احساسی، شناختی و رفتاری است که پیامدهای مثبتی چون احساس عزت نفس، آسایش، تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت جمعی ساکنان محله ها به همراه دارد. شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت دلبستگی به محله گامی ضروری در برنامه ریزی توسعه پایدار محله ای است. این مقاله می کوشد با اتخاذ روش مرور نظام مند1، مقالات پژوهشی کشور حدفاصل سال های 1398 تا 1380 در زمینه دلبستگی به محله را شناسایی و یافته های آن ها را در چگونگی تبیین این مفهوم و عوامل تأثیرگذار بر آن تحلیل نماید. همچنین تلاش می شود تا ضمن شناسایی تناقض ها در نتایج و خلاءهای مطالعاتی موجود، پژوهش های آتی به نحوی پیشنهاد شوند تا بستری برای بسط نظریه بومی دلبستگی به محله فراهم شود. نتایج مرور نظام مند پژوهش ها نشان داد تمام مطالعات در تببین «ماهیت دلبستگی به محله» بر روانشناختی بودن این پیوند و پیامدهای رفتاری آن تأکید شده و سازوکارهای روانشناختی عمیق در ابعاد احساسی و شناختی تشریح نشده است. همچنین محققان در شناسایی عوامل اثرگذار بر این پیوند بیش تر بر ابعاد انسانی و مکانی پیوند تمرکز داشته اند. خلاء تئوری مکان و محله دستیابی به نتیجه ای واجد انسجام نظری را دشوار کرده است. در بعد انسانی تأثیر متغیرهای مدت زمان سکونت، جنسیت، سطح تحصیلات و مالکیت مسکن در مطالعات مختلف در تناقض با یکدیگر شناسایی شدند. اما تأهل و سطح درآمد خانوار واجد تأثیری مثبت و تحرک جمعیتی تأثیری منفی بر این پیوندها داشتند. در بعد رفتاری مشارکت اجتماعی، پرتکرارترین متغیر مورد مطالعه و واجد رابطه ای معنادار و مثبت با این پیوندها و در بعد احساسی نیز احساس امنیت روانی و آسایش رابطه ای معنادار و مثبت را نشان داده اند.