محسن شکل آبادی

طی چند دهه اخیر دمای کره زمین مرتباً در حال افزایش بوده و شاهد وقوع یک دوره گرمایش بوده-ایم که وقوع آن را به رهاسازی هرچه بیشتر گازهای گلخانه ای به اتمسفر توسط انسان نسبت داده اند. مهمترین گازهای گلخانه ای شامل CO2 ، CH4 ، CO وN2O بوده که سه گاز اول جزء چرخه کربن بوده و مسئول بیشترین بخش اثرات گلخانه ای می-باشد و ارتباط تنگاتنگی با چرخه کربن خاک دارند، که خروج این گازها از خاک علاوه بر افزایش اثرات گلخانه ای موجب هدر رفت کربن خاک می گردد که این امر اثرات منفی بر خاک و همچنین رشد گیاه دارد. به علت پایداری طولانی بیوچار در خاک می توان از این مهم جهت کنترل خروج کربن از خاک استفاده کرد. بیوچار به علت سرعت تجزیه بسیار کند نسبت به سایر مواد آلی ظرفیت زیادی برای کاهش گازهای گلخانه ای از قبیل دی اکسیدکربن و متان که از ضایعات آزاد می شود، داردکه علت این کاهش را می توان بهبود وضعیت منافذ خاک به هنگام حضور بیوچاردانست و همچنین می تواند کربن را برای دوره های طولانی ذخیره کند. بر اساس پژوهش ها میانگین غلظت دی اکسیدکربن اتمسفری از سال 1995 تا 2225 با نرخ افزایش ppm 1/9 در سال به ppm 381 رسیده است. فرآیند تبدیل زیست توده گیاهی به بیوچار می تواند کربن آلی را ترسیب کرده و خروج دی اکسیدکربن و متان را کاهش دهد. این امر می تواند ناشی از جذب کربن آلی محلول (DOC) روی سطوح بیوچار و یا نقش بیوچار در بهبود تشکیل خاکدانه ها و به دنبال آن حفاظت ماده آلی خاک در برابر تجزیه باشد. بنابراین بیوچار می تواند موجب ورودCO2 از اتمسفر به خاک شده و استفاده از آن روش مناسبی برای مقابله با گرم شدن کره زمین است. از جهتی استفاده ی بیوچار موجب افزایش محصولات کشاورزی نیز می شود، اما چون اقلیم کشور ایران بیشتر گرم و خشک بوده بنابراین بهتر است روش هایی که بکار گرفته می شود نیز با شرایط اقلیمی کشور سازگار باشد. به همین دلیل در این تحقیق از کانی های رسی برای انجام پژوهش استفاده شد. به منظور بررسی اثر تیمار های پودر هسته خرما، گردو، استخوان و کود گاوی و همین طور بیوچار آنها بر بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک 4 نوع کانی رسی که شامل بنتونیت، سپیولیت، کایولینیت و فلاگوپیت در بخش آزمایشگاهی (انکوباسیون) انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در 4 سطح کانی رسی و 8 سطح تیمار همراه با نمونه شاهد در 3 تکرار ، در قالب