محمد سیاری

در صنعت گل و گیاهان زینتی و بالطبع در گل رز تلفات پس از برداشت یک مشکل مهم در سراسر جهان محسوب می‌گردد. عمر گلجای کوتاه و پیرو آن کاهش سریع کیفیت گل شاخه بریده رز از مشکلات پس از برداشت این گل می‌باشد. پژوهش حاضر به صورت یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور به ترتیب فاکتور اول کلرید کبالت در 4 سطح با غلظت‌های صفر (آب مقطر)، 50، 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر و فاکتور دوم محلول‌پاشی در یک بازه زمانی 42 روزه در سه سطح، به فاصله 7، 14 و 21 روز روی رقم آنجلینا در 3 تکرار و در هر تکرار 50 بوته در محل گلخانه تحقیقاتی-تولیدی بوعلی انجام شد. در انتهای آزمایش برای هر تکرار 3 شاخه گل برداشت شد و در مجموع 108 شاخه گل مورد بررسی قرار گرفت. شاخه گل‌های برداشتی از هر تکرار در داخل سردخانه با دمای 1±2 درجه سانتیگراد به مدت 15 روز نگهداری شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل: میزان جذب آب، وزن تر شاخه گل، استحکام شاخه، انسداد آوندی، عمر گلجای، درصد آب گلبرگ، نشت یونی گلبرگ، کربوهیدرات محلول گلبرگ، شاخص رنگ گلبرگ، پی‌اچ محلول گلجای و هدایت الکتریکی محلول گلجای بودند که همه صفات پس از انتقال گل‌ها از سردخانه به آزمایشگاه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد محلول‌پاشی با فاصله 21 روز با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت (با 76/12 روز عمر گلجای) نسبت به محلول‌پاشی آب مقطر با فاصله 7 روز (با 23/8 روز عمر گلجای)، عمر گلجای گل شاخه بریده رز را 53/4 روز افزایش داد. همچنین بیشترین میزان جذب آب ، وزن تر شاخه گل، درصد آب گلبرگ و کربوهیدرات محلول گلبرگ در محلول‌پاشی با فاصله 21 روز با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت حاصل شد، به طوری‌که تیمار مذکور منجر به افزایش 20/38 درصدی میزان جذب آب در روز دوازدهم پس از استقرار شاخه‌ها در دمای اتاق نسبت به محلول‌پاشی آب مقطر با فاصله 7 روز گردید و با افزایش میزان جذب آب میزان وزن تر شاخه گل رز 68/45 درصد افزایش یافت. کاهش نشت یونی گلبرگ به میزان 60/23 درصد و افزایش کربوهیدرات محلول گلبرگ به میزان 94/115 درصد در روز اول پس از استقرار شاخه‌ها در دمای اتاق و 77/83 درصد در روز هشتم پس از استقرار شاخه‌ها در دمای اتاق در همان فاصله محلول‌پاشی با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت منجر به کاهش میزان قهوه‌ای شدن گلبرگ‌های گل رز گردید. غلظت 100 و 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت در فاصله محلول‌پاشی مختلف منجر به مهار انسداد آوندی گردید و با کاهش غلظت کلرید کبالت انسداد آوندی در ساقه گل رز مشاهده شد. این در حالی است که صفات استحکام شاخه، پی‌اچ محلول گلجای و هدایت الکتریکی محلول‌ گلجای تحت تاثیر سطوح مختلف کلرید کبالت و فاصله محلول‌پاشی قرار نگرفت. بنابراین با توجه به اثر محلول‌پاشی با فاصله 21 روز با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده به ویژه عمر‌ گلجای، نشت یونی گلبرگ، انسداد آوندی و کربوهیدرات محلول گلبرگ، کاربرد محلول‌پاشی با فاصله 21 روز با غلظت 150 میلی‌گرم در لیتر کلرید کبالت جهت افزایش عمر گلجای و تاثیر مثبت بر صفات اندازه‌گیری شده در گل شاخه بریده رز توصیه می‌گردد.