1404/02/01
محمد رضائی

محمد رضائی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشکده علوم انسانی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تجلّی مقامات عرفانی « رضا» , «حضور» و «توحید» در ابیات باباطاهر عریان همدانی
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها
مقامات عرفانی، سیر و سلوک، رضا، حضور ، توحید
سال 1396
پژوهشگران محمد رضائی ، فائزه بالائی

چکیده

از نخستین سالهای تاریخ مکتوب مباحث عرفانی ، یکی از دغدغه های اصلی عارفان بیان مقامات و منازل عرفانی بوده است. دو رویکرد اساسی در نگارش مقامات و منازل عرفانی وجود داشته است. یک رویکرد ، بیان مقامات و منازل به شیوه ی مرسوم در قالب کتابی عرفانی و به صورت شمارگان منازل و مقامات سلوکی است رویکردِ دیگر بیان مقامات و منازل در بخشی از یک کتاب و به صورت استطرادی برای مباحث اصلی است. باباطاهر عریان در مجموعه ی اشعار خویش درصدد نیست تا به بیان مقامات و منازل عرفانی بپردازد اما در ابیاتی به مقامات عرفانی اشاره می کند . در حقیقت باباطاهر عریان به بیان تصنعی و تأملی مقامات عرفانی نمی پردازد بلکه سفرنامه ای از مقامات و مراتبی که خود در این سیر و سلوک طی کرده است، ارائه می دهد. مقاله ی حاضر می کوشد سه مقام از مقامات عرفانی را با ابیات باباطاهر عریان تطبیق دهد. این سه مقام عبارتند از رضا، حضور و توحید . در مقام رضا به روح اصلی این مقام یعنی « پسند» سالک از خداوند و قضا و قدر وی اشاره می کند. در مقام حضور به « روح ساری و جاری» توجه و مشاهده ی معبود توجه می کند و در مقام توحید در ابیاتی به مفهوم و مضمون وحدت شخصی عرفاء تأکید می کند.