عثمان ابن حنیف انصاری، برادر کوچکتر سهل بن حنیف، از اصحاب پیامبر اسلام و امیر المومنین (ع) بوده و در جنگ های احد و صلح حدیبیه با رسول خدا (ص) حضور داشته است. وی در سال 36 ه.ق از طرف علی (ع) به سمت فرمانداری بصره منصوب گردید و پس از مدتی به امام (ع) خبر رسید که در میهمانی یکی از ثروتمندان بصره شرکت جسته که در آن تمام میهمانان از ثروتمندان شهر بصره بوده اند و هیچ فقیری در آن حضور نداشته است. امام نامه شدید اللحنی به او نوشته و وی را به جهت این رفتار توبیخ نموده است . این نامه (نامه 45 نهج البلاغه) حاوی دیدگاه های علی (ع) نسبت به کارگزاران و فرمانداران می باشد و درآن متذکر می گردد علیرغم شخصیت قابل توجه افراد، هیچ اغماضی نسبت به بی اعتنایی ایشان در مورد مستضعفان و میل و گرایش به ثروتمندان و صاحب منصبان، نخواهد داشت و فرمانداران و کارگزاران باید به این اصل پایبند باشند.
