1404/02/01
معصومه ریعان

معصومه ریعان

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: خ فرعی باباطاهر، کوچه رحمان ولیپور، پ 31
تلفن: 09183167510

مشخصات پژوهش

عنوان
ام ورقه صحابیه: واقعیت یا خیال
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
أم ورقه، ولید بن جُمیع، شبکه اسناد، تحلیل متن و اسناد
سال 1397
مجله علوم حدیث
شناسه DOI
پژوهشگران معصومه ریعان

چکیده

أم ورقه یکی از شخصیت های مورد استناد در احکام فقهی جواز امامت زنان است که بسیار مورد توجه منابع اهل سنت بوده و در تأیید روایات نماز جماعت امهات المؤمنین، عایشه و أم سلمه به عنوان شاهد مورد استناد قرار می گیرد. در این روایت، پیامبر(ص) به ام ورقه لقب شهیده داده و به او اجازه می دهد تا برای اهل خانه خود امامت کند؛ وی همچنین به عنوان جامع قرآن شناخته شده است. راوی این روایت فقط ولید بن جُمیع است که آن را با واسطه های مجهول نقل کرده و در آن داستان پردازی در مورد زندگی و مرگ این زن صحابی را به کمال رسانده است. در متن این روایت اضطراب و مخالفت با گزارشات تاریخی و در سند آن راویان ناشناخته و ضعیف، روایت را از یک سند قطعی روایی تنزل داده و احتمال جعل آن را بسیار افزوده است. ما در این مقاله بر اساس ترسیم بصری شبکه اسناد و تحلیل متن و اسناد روایت، تاریخ ظهور این روایت و شخصیت خیالی آن را در ربع آخر قرن دوم هجری که فقها به مستندی برای حکم شرعی جواز امامت زنان نیازمند بوده اند، پیش بینی نموده ایم.