مجید رسولی

آلودگی های زیست محیطی و امنیت انرژی از جمله بزرگترین چالش های انسان در قرن 21 است. کاهش انتشار گازهای گلخانه-ای و گرمایش جهانی با اکتشاف انرژی های جایگزین و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی امکان پذیر است. هزینه مؤثر تولید انرژی و استفاده از بازده انرژی زیستی کلید بهبود کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه است.در این پژوهش به بررسی هضم بی هوازی خون گوسفند و آب پنیر پرداخته شد. همچنین از کود گاوی هضم شده به عنوان ماده تلقیح استفاده گردید. طراحی آزمایش ها به وسیله نرم افزار دیزاین اکسپرت و در قالب طرح مخلوط انجام شد. 22 هاضم آزمایشگاهی هرکدام با حجم 500 میلی لیتر برای انجام آزمایشات، با توجه به خروجی طراحی آزمایش ها توسط نرم افزار در نظر گرفته شد که هرکدام به میزان 300 میلی لیتر از ترکیبات مختلفی از سه ماده پر شدند. هاضم ها در محدوده دمایی مزوفیلیک (37 درجه سانتی گراد) در یک زمان ماند 21 روزه نگهداری شدند و اندازه گیری بیوگاز با روش BMP test به صورت روزانه انجام شد. طبق نتایج به دست آمده از آزمایش ها بهترین ترکیب شامل 55% خون گوسفند، 15% آب پنیر و 30% ماده تلقیح بود که این ترکیب بیوگازی معادل 4352 میلی لیتر با میانگین تولید متان %50 تولید کرد. پس از مدل سازی، نرم افزار دیزاین اکسپرت ترکیب بهینه ای را پیش بینی کرد که شامل 46% خون گوسفند، 17% آب پنیر و 37% ماده تلقیح بود. میزان تولید بیوگاز در این پیش بینی برابر با 4281 میلی لیتر بود که 4/50% آن را متان تشکیل می داد. از نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان دریافت که به منظور غلبه بر شرایط اسیدی شدن در هضم موادی مانند آب پنیر، می توان از ترکیب موادی با ثبات pH بالاتر استفاده کرد و حجم بیوگاز و متان تولیدی را در یک دوره مشخص افزایش داد. همچنین استفاده از ماده تلقیح به دلیل وفور میکروارگانیسم ها به عملیات هضم سرعت می دهد و باعث صرفه جویی در زمان و انرژی می گردد.