در این پژوهش به بررسی مطابقه در گویش جافی زبان کردی پرداخته شد. گویش جافی یکی از گویش های زبان کردی شاخه ی مرکزی می باشد که در شهرستان های جوانرود، روانسر، ثلاث باباجانی و بخش هایی از شهرستان پاوه و شهرستان سرپل ذهاب از استان کرمانشاه و منطقه ی شهرِزور در عراق تکلم می شود. چارچوب مورد استناد این پژوهش کربت (2001) است. روش انجام این پژوهش تحلیلی توصیفی است و داده ها براساس پیکره ی گفتاری گویش جافی ساکنان روستای ساتیاری واقع در شهرستان پاوه توسط نگارنده گردآوری شد. مطابقه رابطه ای دستوری است که ناطر بر هماهنگی خصوصیات صوری و معنایی یک عنصر با خصوصیات صوری عنصر دیگر است. در این پژوهش، ضمن توصیف مطابقه و اجزاء و مفاهیم وابسته به آن، ابتدا به مطابقه ی فعلی و نشانه ی این نوع مطابقه توجه کرده ایم و سپس عوامل نحوی، معنایی و اجتماعی-زبانی موثر در بروز عدم تطابق در این نوع مطابقه را مورد بررسی قرار داده ایم. علاوه بر عوامل نحوی، دو عامل مهم معنایی و اجتماعی-زبانی که بر نظام مطابقه تأثیر می گذارند، عبارتند از جانداری و ادب. همچنین مطابقه ی مجاورت، قوانین مربوط به آن و چگونگی تاثیر آن روی نشانه ی مطابقه مورد بحث قرار گرفته است. به طور کلی در تحلیل گوناگونی نشانه ی مطابقه ی فعلی به این پیامد دست یافتیم که پدیده های زبانی را تنها با تکیه به عوامل نحوی و زبانی صرف نمی توان توجیه کرد و باید به عوامل معنایی، فرازبانی و گفتمانی نیز توجه بیشتری مبذول داشت و با مد نظر قرار دادن عوامل نقشی دلایل آن را بیان کرد. در بررسی عوامل موثر در بروز گوناگونی در نشانه ی مطابقه فعلی، به اسامی جمع، اسامی هم پایه، اسامی جفت نظیر، اسامی جنس ،اسامی غیر جاندار و جاندار غیر انسان به عنوان فاعل جمله بر می خوریم. حضور این اسامی در جایگاه کنترل کننده گاهی باعث بروز ناهماهنگی در نشانه ی مطابقه ی فعلی می شود.
