1404/02/01
محمد راسخ مهند

محمد راسخ مهند

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57105618100
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
افزایشی ها در فارسی نو
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
افزایشی ها، ساخت اطلاعی، کانون، افزایشی ساده، افزایشی مدرج، دستوری شدگی، فارسی نو
سال 1395
پژوهشگران نسیم محتشمی راد(دانشجو)، مهرداد نغزگوی کهن(استاد راهنما)، محمد راسخ مهند(استاد مشاور)

چکیده

افزایشی ها به طور سنتی، زیر مجموعۀ کلمات نقشی و قیدها قرار گرفته-اند. قابلیت جا به جایی در سطح جمله، پذیرفتن نقش های دستوری گوناگون و نمایش ارتباط بافتی از جمله ویژگی های افزایشی ها است. افزایشی ها با شرط صدق جمله در ارتباط نیستند. همچنین، افزایشی ها معنای منطقی- دستوری دارند. معنای این اجزا در تعامل با ساخت اطلاعی جمله مشخص می-شود. ساخت اطلاعی جمله مجموعه دانشی است که برای درک هر پارۀ گفتار به کار می رود. مهم ترین ویژگی افزایشی ها، تعامل آن ها با کانون یا تاکید جمله می باشد. افزایشی ها نشان دهنده افزایش و کمیتی برای کانون و محرک پیش انگاشت هستند و بر اساس این ویژگی، نشان دهنده و دربردارندۀ ارزش-هایی می باشند که می توانند به عنوان جایگزین ها برای کانون به کار روند . سهم افزایشی ها در معنای جمله به کانون جمله و حوزۀ این اجزا بستگی دارد. افزایشی ها به دو دستۀ ساده و مدرج تقسیم می شوند. افزایشی های ساده فقط ناظر بر وجود جایگزینی دیگر برای کانون هستند که گزارۀ برای آن جایگزین هم صادق است. در جملات حاوی افزایشی های مدرج، جایگزین ها را می توان در یک مقیاس قرارداد. ترتیب این جایگزین ها بر اساس دیدگاه گوینده و یا نویسنده است. به این صورت که کانون در جملات دارای افزایشی مدرج بعیدترین جایگزین برای کانون بوده است. در پژوهش پیکره ای حاضر، افزایشی های فارسی نو بر اساس معیارهای ارائه شده از سوی کُنیش(1991) شناسایی شدند. نقش هایی که این عناصر در گذر زمان و از رهگذر فرآیند دستوری شدگی کسب کرده اند بر اساس فُرکر(2016) تحلیل شدند. به منظور جمع آوری جملات دارای افزایشی، از قرن چهار تا چهارده هر قرن، از هر قرن چهار کتاب و از هر کتاب ده هزار کلمه برگزیدیم. فارسی نو دارای چهار افزایشی «هم»، «نیز»، «همچنین» و«حتی» است. «هم»، «نیز»، «همچنین» افزایشی های ساده و «حتی» افزایشی مدرج فارسی نو است. «هم» و «نیز» در فارسی نو می توانند خوانش مدرج هم داشته باشند. افزایشی ها در فارسی نو از رهگذر فرآیند دستوری شدگی ثانویه نقش های جدیدی کسب کرده اند که علت آن هم معنای افزایشی ها ،قدرت تاکیدی آن ها و انسجام بافت است. در فارسی نو در مواردی که جایگزین افزایشی در جمله حضور دارد بخشی از جمله به قرینۀ لفظی حذف می گردد که این خود گواهی بر افزایشی بودن این کلمات است. بر اساس یافته های پژوهش، نقشۀ معنایی افزایش