محمود نیلی

بتن تازه و سخت شده، در محیط های گرم و تحت شرایط عمل آوری با دمای زیاد بخشی از عملکرد مطلوب خود را از دست می دهد؛ به صورتی که با افزایش دما زمان های گیرش بتن کاهش یافته و در روند تشکیل محصولات هیدراسیون تغییراتی ایجاد می گردد، تغییر در نحوه و زمان تشکیل محصولات هیدراسیون تأثیر قابل توجهی در خواص بتن تازه و سخت شده ایجاد می نماید بنابراین آگاهی از زمان گیرش بتن و کنترل آن از اهمیت بالایی برخوردار است. بدین منظور در تحقیق حاضر اثرات دمای زیاد در طول گیرش را بر روند کسب مقاومت و ظرفیت جذب آب بتن مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش اول مطالعات زمان های گیرش اولیه و نهائی طرح مخلوط با نسبت های آب به سیمان 4/0 و 5/0 تحت دماهای 25، 40، 55 و 70 درجه سلسیوس به کمک روش استاندارد تعیین و با یکدیگر مقایسه می شوند. در بخش دوم دو سری بتن تهیه می شود؛ سری اول آزمونه ها تا زمان گیرش نهایی در دماهای مذکور نگهداری و سپس تا سنین آزمایش در آب نگهداری می شوند. سری دوم متعلق به آزمونه هایی است که تا 24 ساعت در دماهای از پیش تعیین شده نگهداری می شوند و سپس به حوضچه های استاندارد انتقال می یابند. در تعدادی از طرح ها خاکستر بادی به میزان 25 در صد جایگزین سیمان می گردد؛ بدین ترتیب تأثیر عوامل مختلف (دمای عمل آوری، نسبت آب به سیمان و جایگزینی خاکستر بادی) بر مقاومت فشاری، جذب آب و تصویربرداری الکترونی (SEM) مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج حاکی از آن است که بتن با نسبت آب به سیمان 5/0 تحت شرایط عمل آوری تا رخ داد گیرش نهایی و در دمای 40 درجه سلسیوس بیشترین مقاومت فشاری و کمترین درصد جذب آب را دارد؛ در بتن با نسبت آب به سیمان 4/0 با عمل آوری تا زمان گیرش نهایی در دماهای بیشتر از 40 درجه سلسیوس و در عمل آوری تا 24 ساعت بعد از شروع هیدراسیون در دماهای کمتر از 40 در جه سلسیوس بهترین روند کسب مقاومت مشاهده می شود. در مورد جذب آب این نمونه های بتنی با نسبت آب به سیمان 4/0، عکس شرایط مذکور کمترین درصد جذب آب را مشاهده می شود؛ بنابراین بتنی که بر اثر دمای عمل آوری زیاد مقاومت بالایی کسب می نماید لزوماً دوام بالاتری ندارد. در بتن حاوی خاکستر بادی نیز دما های 40 و 55 درجه سلسیوس به عنوان دمای بهینه در روند کسب مقاومت و درصد جذب آب محسوب می شود. براساس نتایج تحلیل میکروسکوپ الکترونی روبشی، با افزایش دمای عمل آ