مواد زمین شناختی و شرایط خاک سازی نقش بسیار مهمی بر ویژگی های خاک های درجا دارند. به منظور تعیین نقش این عوامل بر ترکیب کانی های رسی، خاک های درجای تشکیل شده بر روی سه ماده مادری مختلف، شامل پریدوتیت (Pe)، تونالیت (To) و سنگ آهک (Li) در اکوسیستم های جنگلی منطقه فومن-ماسوله مطالعه گردید. کانی شناسی سنگ بستر، هم چنین کانی های رسی ساپرولیت و افق های ژنتیکی خاکرخ ها تعیین گردید. در کانی های رسی خاکرخ Pe، تفاوت فاحشی بین ساپرولیت و افق های خاک ساز وجود دارد: کائولینیت و ورمیکولیت کانی های عمده ساپرولیت را تشکیل می دهند، حال آن که در افق های بالاتر، اسمکتیت و کانی های ایلیت، ایلیت-ورمیکولیت و ایلیت-اسمکتیت و کائولینیت حضور دارند. تشکیل اسمکتیت و کائولینیت می تواند از کانی های پیروکسین، اولیوین و بیوتیت و از مسیرهای تغییر شکل و خودتشکیلی صورت گرفته باشد. حضور ایلیت در افق های خاک سازِ نیمرخ Pe با روند تغییرات عمقی پتاسیم در بخش رس منطبق بوده و می تواند به خاطر تأثیر فعالیت های زیستی در تجمع پتاسیم و تشکیل ایلیت ثانویه در خاک های سطحی باشد. در ساپرولیت خاکرخ Li، ایلیت و اسمکتیت حضور دارند؛ ولی در افق های خاک ساز، ایلیت در بخش رس حذف و کائولینیت تشکیل شده است. اکسیداسیون پیریت موجود در مواد مادری می تواند باعث تشکیل کانی های اسمکتیت و کائولینیت به شکل پدوژنیک گردد. ترکیب رس شناسی لایه های ساپرولیت، به ویژه در خاکرخ های Pe و Li، بیشتر تحت تأثیر نوع ماده مادری بوده و متفاوت از افق های خاک ساز است. اگر چه در ترکیب رس شناسی افق های خاک سازِ خاک های با مواد مادری مختلف تفاوت اساسی به چشم نمی خورد، ولی به نظر می رسد فراوانی نسبی کانی ها تحت تأثیر نوع ماده مادری باشد.
