مدیریت خاک از اجزای اصلی کشاورزی پایدار است و حفاظت و یا تخریب خاک بستگی به مدیریت کشاورزی دارد. کشاورزی حفاظتی یکی از رویکردهای کشاورزی پایدار است و چنانچه به درستی اجرا گردد، می تواند موجب مصرف بهینه منابع تولید مانند آب و خاک شده و به پایداری تولید و حفاظت بوم نظام های کشاورزی کمک کند. در همین راستا، به منظور ارزیابی کیفیت خاک در برخی نظام های کشت حفاظتی آبی و دیم در شهرستان اراک، چهار منطقه مختلف (آشتیان، اوقاف، شرکت زرین خوشه و مرکز تحقیقات) مورد مطالعه قرار گرفت. در هر منطقه از دو سیستم کشت (حفاظتی و مرسوم) نمونه برداری صورت گرفت. در منطقه آشتیان یک مزرعه تحت کشت حفاظتی (تناوب گندم – نخود) و یک مزرعه تحت کشت مرسوم (کشت مداوم گندم)؛ در منطقه اوقاف، سه مزرعه تحت کشت حفاظتی (تناوب جو- ذرت علوفه ای، تناوب ذرت علوفه ای- جو و تناوب جو- ذرت شیرین) و یک مزرعه شاهد تحت کشت مرسوم (تناوب جو- ذرت علوفه ای)؛ در منطقه زرین خوشه، دو مزرعه حفاظتی (تناوب جو- ذرت علوفه ای و تناوب ذرت علوفه ای- جو) و دو مزرعه شاهد (تناوبجو ذرت –علوفه ای و تناوب ذرت علوفه ای –جو) و در مرکز تحقیقات، دو مزرعه تحت کشت حفاظتی بدون خاکورزی و کم خاکورزی (تناوب گندم- لوبیا سفید) و یک مزرعه تحت کشت مرسوم (تناوب گندم- لوبیا سفید) انتخاب و نمونه برداری خاک در تمام مزارع، به استثنای منطقه آشتیان، با سه تکرار و از عمق 20-0 سانتیمتری انجام شد. نتایج نشان داد در منطقه آشتیان، شناسه های pH، کربن خاکدانه ای، تخلخل و جرم مخصوص ظاهری در بین مدیریتهای مورد مطالعه تفاوت معنی دار داشته و در مزرعه بدون خاکورزی بیشتر از مزرعه شاهد بود (بجز جرم مخصوص ظاهری). در منطقه اوقاف (pH، EC، فسفر ، پتاسیم،کربن خاکدانه ای، تخلخل، جرم مخصوص ظاهری، MWD، GMD، فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی و تنفس پایه)، در منطقه زرین خوشه (pH، پتاسیم ،کربن خاکدانه ای و MWD) و در مرکز تحقیقات (EC، کلسیم کربنات ، کربن خاکدانه ای،MWD، GMDو آنزیم فسفاتاز قلیایی) به طور معنی داری تحت تاثیر مدیریت قرار گرفتند، به طوری که بیشترین مقدار این ویژگی ها در تیمار بدون خاکورزی و کمترین مقداردر تیمار خاکورزی مرسوم مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده بنظر می رسد در مناطق مورد مطالعه (بجز مرکز تحقیقات) اجرای کشاورزی حفاظتی به معنی دقیق کلمه صورت نگرفته و در هر منطقه ک
