کربن آلی خاک از مهم ترین و کلیدی ترین عوامل موثر بر کیفیت خاک بوده و پتانسیل زیادی برای تغییر در اثر مدیریت های مختلف کشاورزی دارد. کربن آلی خاک و بخش های مختلف آن که به نوع مدیریت پاسخ می دهند به عنوان شاخص های مهم ارزیابی کیفیت خاک مورد استفاده قرار می گیرند. این بخش های مواد آلی رشد گیاه را حمایت می کند و روی بسیاری از ویژگی های فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی خاک ها تاثیر می گذارند. کربن فعال یک بخش مهم از موادآلی خاک بوده و منبع کربن و انرژی قابل فراهم برای جامعه میکروبی است. این پژوهش به بررسی اثر روشهای مختلف خاک ورزی (بدون خاک ورزی ،خاک ورزی حداقل و خاک ورزی مرسوم) و گیاه پوششی کلزا بر کربن آلی خاک، در زراعت آفتابگردان منطقه دستجرد همدان می پردازد. برای انجام این پژوهش مزرعه ای که سه سال متوالی تحت روش های مختلف خاک ورزی و دو تیمار گیاه پوششی (کلزا و بدون گیاه پوششی) بود انتخاب شد و آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، اعمال گردید. نمونه برداری خاک در طول فصل زراعی به صورت ترکیبی، از 15 سانتی سطح خاک و با سه تکرار انجام شد و مقدار کربن آلی کل به روش Tube Digestion و کربن فعال با استفاده از دستگاه اسپکتوفوتومتر قرائت و اندازه گیری شد. نتایج حاصله نشان داد که تیمارهای خاک ورزی حداقل و مرسوم و با گیاه پوششی نسبت به تیمار خاک ورزی مرسوم و بدون گیاه پوششی میزان کربن آلی و کربن فعال بیشتری داشته اند. بنابراین برای افزایش میزان کربن آلی و کربن فعال در مزارع، انجام عملیات خاک ورزی و اعمال تناوب پوشش گیاهی پیشنهاد می گردد
