گرچه آلن فینکل کراوت از همان نخستین سطرهای کتابش می کوشد از میراث ارنست رنان عبور کند و به نوعی «پساملی گرایی» دست یابد، حاصل شانزده گفت وگوی او با شماری از مهم ترین متفکران و پژوهشگران امروز فرانسه شاید در نهایت، ﺗﺄییدی باشد بر این اندیشۀ محوری رنان که «تعلق به یک ملت را نه نژاد و زبان واحد، بل اراده هر فرد تعیین می کند». اگر بپذیریم این اراده در عین حال ضامن وجود و بقای مردم سالاری است، به شکلی دور از انتظار، و به رغم تضاد ژرف تاریخی، دو انگارۀ ملی گرایی و مردم سالاری به یکدیگر می پیوندند؛ زیرا مردم سالاری نیز تحقق نمی پذیرد و دوام نمی یابد مگر آنکه هر فرد آزادانه برخی محدودیت ها را بر آزادی خویش تحمیل کند.
