مصطفی مقدسی

با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ساختوساز ساختمانهای بلند و از طرفی کمبود زمین و افزایش قیمت آن در شهرهای بزرگ، طراحی ساختمانهای بلند از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین با ابداع سیستم سازهای لولهای در ساختمانهای بلند توسط فضلورخان، طراحی و اجرا ساختمانهای بلند دچار تحولی جدی شد. علیرغم گذشت سالها و ایجاد سیستمهای سازهای جدید، همواره سیستم لولهای به دلیل راندمان بالای سازهای، سادگی در اجرا و عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته همچنان مورد توجه مهندسین طراح است. در این سیستم سازهای ستونهای نزدیک به هم توسط تیرهای عمیق با اتصالات صلب به یکدیگر متصل شدهاند. به دلیل فاصله نزدیک ستونها در این سیستم، در طبقات نخست، رفت و آمد وسایل نقلیه و جابجایی تجهیزات بسیار دشوار است. این معضل در سیستمهای لولهای با راه حلهای مختلفی از جمله استفاده از ستونهای مورب یا استفاده از شاهتیرهای انتقالی حل شدهاست. در این پژوهش، اثر روشهای پیشنهادی برای اجرای طبقات نخست بر عملکرد لرزهای سازهها مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه 24مدل با تعداد طبقات 30 ،24 ،18و 36شامل 4مدل سیستم لولهای خالص(با ستونهای نزدیک به هم در طبقه ی نخست)، 4مدل با استفاده از ستونهای مورب برای اجرای طبقات نخست، 4مدل دارای کمربند دیوار برشی در طبقه دوم، 8مدل دارای کمربند خرپایی در طبقه دوم و 4مدل نیز دارای دیوار برشی در طبقه اول در نرمافزار SAP2000به صورت سه بعدی مدل شده و بر اساس ویرایش چهارم استاندارد 2800ایران طراحی شده است. همچنین در این تحقیق سعی شده است با استفاده از تحلیل استاتیکی غیرخطی و تحلیل تاریخچه زمانی غیرخطی به بررسی و مقایسه عملکرد لرزهای مدلها مانند برشپایه، نسبت جابجایی طبقات و حداکثر جابجایی مرکز جرم بام پرداخته شود. در تمامی مدلهای این پژوهش مقادیر نسبت دریفت طبقات در محدوده پیشنهادی توسط آییننامه قرار گرفتهاند. همچنین در میان تمامی مدلها، ساختمانهای همراه با دیوار برشی در طبقه اول دارای بیشترین مقدار برش پایه هستند. طبق نتایج حاصل از تحلیلها، کمترین مقدار افزایش در تغییرمکان نسبی طبقات مدلهای 30و 36 طبقه نسبت به حالت لولهای خالص مربوط به سیستم همراه با ستونهای مورب در طبقه دوم است به طوری که به ترتیب 1/8و 0/9درصد تغییر کرده است و در مدلهای 18و 24طبقه متعلق به مدل دارای کمربند خرپایی ضربدری به ترتیب ب