نقوش گیاهی در تمام ادوار تاریخ از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند و همواره مورد استفاده انسانها قرار گرفته اند، و به نحوی همیشه با باور ها و اعتقادات مردم گره خورده بودند . ضرورت به انجام رساندن این پژوهش بررسی انواع نقوش گیاهی قبل از اسلام و بیان تشابهات آن با ختایی های دوران اسلامی و همچنین تاکید بر استفاده از این نقوش از دوران پیش از اسلام به خصوص ساسانیان تا دوران اسلامی به ویژ دوره تیموریان است. در پژوهش حاضر تلاش شده که به سوالاتی از جمله بررسی منشا ختایی و اجزای تشکیل دهنده آن در بناهای مذهبی تیموری در خراسان پرداخته شود اطلاعات از دو طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی جمع آوری شده است. نتیجه پژوهش به این صورت است که با توجه به مدارک و بررسی نقوش گیاهی پیش از اسلام، منشا ختایی قطعا به دوران پیش از اسلام ایران و به خصوص ساسانیان باز میگردد و اینکه آن را ناشی از سهو وخطا و حتی برگرفته از شهر ختا بدانیم درست به نظر نمی رسد . دیگر اینکه بیشترین اشکال به کار رفته در دوران تیموریان اشکال هندسی هستند ولی نقوش گیاهی و به خصوص ختایی هم جایگاه خود را دارند ، از نظر تنوع نقوش باید ذکر شود که بشترین نقوش ختایی به کار رفته نقش گل های چندپر و غنجه های ساده است و بعد از آن انواع شاه عباسی ها قرار می گیرند .
