تمرکز گسترده بر استفاده از آفتکشها در سراسر جهان، مقاومت جمعیتها در کوتاه مدت را به دنبال داشته است. نتیجه چنین شرایطی، افزایش تقاضا برای معرفی روشهای جایگزین انتخابیتر، دوستدار محیط زیست، ایمن برای انسان و کم هزینهبا قابلیت تاخیر در ایجاد مقاومت در جمعیتهای آفت بوده است.به رغم آنکه در سالهای اخیر فعالیت حشرهکشی اسانسهای گیاهی مورد توجه بوده است، اما بررسیها در خصوص همافزایی خواص زیستی اسانسهای گیاهی در کاربرد همزمان و ترکیبی محدود بوده است.از این رو، بررسی پیشرو با هدف1) شناسایی ترکیبات مؤثر گونههای گیاهی مورد، رازیانه، اکالیپتوس و بنهبا استفاده از روش کروماتوگرافی گازی-طیفسنجی جرمی در دو مرحله رشد رویشی و گلدهی کامل،2) ارزیابی پایداری زیستی3) سمیت تنفسی اسانسگونههای گیاهی نام بردهدر کاربرد مستقل و دوتاییعلیه مراحل تخم و بالغ کنه وسمیت تنفسی آفتکشهای اگریمکگلد و اگریفلکس در کاربرد مستقل و ترکیبی با اسانسهای مورد،رازیانه، بنه، اکالیپتوس و سینرژیستدر دو غلظت1و5درصدانجام شد.بازده اسانسگیری در مراحل رشد رویشی و گلدهی کامل برای اکالیپتوس، مورد، رازیانه و بنه از69/0 تا27/1درصد متغیر بود. در مجموع در اسانس بنه، اکالیپتوس، مورد و رازیانه، به ترتیب23،24،34و17ترکیب مختلف شناسایی شد. درمرحله گلدهی کامل گیاهان رازیانه، مورد و اکالیپتوس بیشترین فراوانی به ترکیبات منوترپنی حاوی اکسیژن و در اسانس بنه به هیدروکربنهای منوترپنه اختصاص داشت.در بین اسانسگونههای مورد بررسی بیشترین سمیت تنفسی روی مراحل بالغ و تخم به ترتیب به اسانس مورد(95/3=میکرو لیتر بر لیتر هوا)و رازیانه(91/0=میکرو لیتر بر لیتر هوا)اختصاص داشت.دامنه غلظت کشنده50درصد برای استفاده ترکیبی از اسانسها روی مراحل تخم و بالغ به ترتیب از75/0تا23/3و78/3تا84/6میکرولیتر بر لیتر هوا متغیر بود. به استناد شاخص فاکتور همافزایی و کاهش دز مصرف، کاربرد ترکیبی اسانس اکالیپتوس-رازیانه و مورد-رازیانهبه ترتیبدر مقایسه با دیگر ترکیبها از بیشترین سمیت روی مراحل تخم و بالغ برخوردار بودند.تلفات سمیت تنفسی باقیمانده اسانسهای گیاهی مورد، اکالیپتوس، بنه و رازیانه در روز سوم بررسیها به ترتیب71،69،51و61درصد و در کمتر از9 روز به صفر رسید.چنین رهایش اولیه و سریعی میتواند کاهشقابل توجه سمیت باقی ماندهاسانسهای گیاهی را در پی داشته باشد.به نظر میرسد اسانسهای گیاهینام برده از پتانسیل مناسبی جهت کاربرد علیه کنه تار عنکبوتی در شرایط گلخانه برخوردار باشند. در ادامه این بررسی، اثرات زیستی اسانسهای مورد،رازیانه، اکالیپتوس و بنه در نسبتهای 1و5درصد در ترکیب با غلظت کشنده25درصد حشرهکش/کنهکشهای اگریمکگلد و اگریفلکس روی کنههای بالغ به روشغوطهوری برگبررسیشد. نتایج در پایان 24ساعت ثبت شد. دادهها تغییر کارایی آفتکشها در همراهی با اسانسرا در سطوح مختلفی از افزایشی، همافزایی و آنتاگونیستی را بسته به نوع اسانس مصرفی تایید نمود.
