هدف از انجام این تحقیق، بررسی رابطه هوش معنوی و هیجانی با مسئولیت اجتماعی دبیران تربیت بدنی بود که بر اساس آن راه حل هایی را به منظور بهبود مسئولیت اجتماعی معلمان ارائه نماید.با توجه به اهداف پژوهش، روش تحقیق، توصیفی ـ همبستگی و به لحاظ هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دبیران تربیت بدنی زن و مرد مقطع متوسطه اول و دوم شهر همدان تشکیل می دادند؛ که برابر با 110 نفر بودند و تعداد 100 عدد پرسشنامه بین آن ها توزیع شد. در این پژوهش هوش معنوی و مولفه های آن و هوش هیجانی و مولفه های آن به عنوان متغیر مستقل (متغیر پیش بین) در نظر گرفته شده بودند و متغیر وابسته (متغیر ملاک) مسئولیت اجتماعی دبیران تربیت بدنی بود. بر اساس اهداف، از پرسشنامه مشخصات فردی و سه پرسشنامه استاندارد دارای روایی و پایایی، به منظور جمع آوری داده های تحقیق استفاده شد که عبارت بودند از: پرسشنامه هوش معنوی کینگ(2008)، پرسشنامه هوش هیجانی تراویس، برادبری و جین گریوز (2005) و پرسشنامه مسئولیت اجتماعی آزاد امیدوار (1392). در این پژوهش به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری مختلفی همچون آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. ؛ همچنین به منظور حصول اطمینان از نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف – اسمیرنف استفاده شد. در بخش آمار استنباطی جهت آزمون فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون، اسپیرمن، آزمون t ، آزمون یومن ویتنی استفاده گردید و همچنین از آزمون دوربین واتسون و تحلیل رگرسیون خطی برای پیش بینی رابطه بین متغییرهای تحقیق استفاده شد. براساس نتایج تحقیق ، نتیجه گرفته می-شود که هوش معنوی، هوش هیجانی و مسئولیت اجتماعی دبیران تربیت بدنی شهر همدان رابطه معنی داری با هم دارند و به لحاظ جنسیت (مرد و زن) تفاوت معنی داری بین این متغیرها وجود ندارد. هر دو متغیر هوش معنوی و هوش هیجانی پیش بینی کننده قوی مسئولیت اجتماعی هستند، اما متغیر هوش هیجانی به نسبت، پیش بینی کننده قوی تری است. در بین همه مولفه های هوش معنوی و هوش هیجانی، فقط مولفه ی مدیریت روابط (هوش هیجانی) به تنهایی می تواند مسئولیت اجتماعی دبیران تربیت بدنی شهر همدان را پیش بینی کند.
