1404/08/13
محمد معانی جو

محمد معانی جو

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 54941296600
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی: همدان، روبروی پارک مردم، دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
تلفن: 0811-8381172

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعات کانی‌سازی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی و تعیین کانه‌های فرعی در کانسار چندفلزی (سرب - مس- روی- نقره) پیرحاجات، شمال‌باختر طبس
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
سرب طبیعی، اکسید سرب، منطقه‌بندی، پلی‌متال، پیرحاجات، ایالت فلززایی، بلوک‌طبس، زون ایران‌مرکزی
سال 1403
مجله یافته های نوین زمین شناسی کاربردی
شناسه DOI
پژوهشگران بهنام یوسفی میرابادی ، محمد معانی جو ، ابراهیم طالع فاضل ، مسلم اسدی

چکیده

کانسار پیرحاجات در فاصله 5 کیلومتری شمال‌خاور روستای پیرحاجات و120 کیلومتری شمال‌باختر طبس در رشته کوه‌های پیرحاجات واقع شده‌است. این کانسار در خرد قاره ایران‌مرکزی و ایالت فلززایی طبس – پشت‌بادام در بخش ازبک‌کوه – عشق‌آباد قرار دارد. زمین‌شناسی منطقه شامل واحد سنگی کربناته (دولومیت و آهک دولومیتی) سازند شتری متعلق به تریاس‌میانی و واحد سنگی ماسه‌سنگ سازند شمشک متعلق به ژوراسیک‌ زیرین می‌باشد. واحد ماسه‌سنگی با ترکیب لیتارنایت براساس نمودار K2O/Na2O در برابر SiO2/Al2O3 در موقعیت ساختاری حاشیه ‌غیرفعال قاره ای قرار می‌گیرد. کانی‌سازی در این کانسار به شدت تحت تأثیر فرآیندهای تکتونیکی بوده و در این میان، گسل اصلی با نام FM، از نوع امتدادلغز باروند خاوری- باختری و شیب 80-70 درجه به سمت جنوب از همه مهم‌تر است. کانی‌سازی هیپوژن در دو مرحله صورت گرفته و شامل سرب‌طبیعی، گالن، پیریت، تتراهدریت، کالکوپیریت و اسفالریت است و کانی‌سازی سوپرژن شامل اکسید سرب (پلاتنریت، ماسیکوت)، لیناریت، آنگلزیت، کوپریت، مالاکیت، آزوریت، کریزوکلا، کوولیت، تنوریت، گوتیت، سروزیت است. کانی‌های باطله اغلب شامل باریت، سیلیس، کلسیت و دولومیت می‌باشد. فلز اصلی قابل استخراج در این کانسارسرب است که بصورت سرب طبیعی، پلاتنریت (سرب‌ ‌اکسیدی) و به مقدار کم‌تری سرب‌سولفیدی (گالن) می‌باشد که براساس نتایج تجزیه دستگاهی ICP-OES (تعداد 13 نمونه)، فلز سرب دارای عیار متوسط 3% و بیشترین عیار نقره در این کانسار ppm 27 است که عیار نسبتاً بالای فلز سرب و وجود نقره، دورنمای اقتصادی این کانسار را امیدبخش نشان می‌دهد. هم‌چنین فلز روی، دارای عیار میانگین ppm 372 است (تعداد 13 نمونه). فلز مس در بعضی نمونه‌ها نیز دارای عیاری بیشتر از 5% است. برپایه مطالعات و تجزیه‌های انجام شده، فاز کانی‌سازی غالب در این کانسار فاز اکسیدی می‌باشد که نکته حائز اهمیت در امر فرآوری است. از ویژگیهای بارز کانسار وجود منطقه‌بندی در کانی‌سازی (تشکیل کانی‌های مس‌دار در پایین‌ترین تراز، سپس کانی‌های سرب‌دار و در سطح کانی باریت) به‌صورت عمقی و جانبی است.