محمد معانی جو

ذخایر قیر طبیعی منطقه گیلانغرب، از دیدگاه زمینساختی در کمربند چینخورده زاگرس قرار گرفته است. ناحیۀ موردمطالعه در محدوده پهنههای زمینساخت - چینهای لرستان و میانرودان واقع شده است و به لحاظ ساختمانی در پهنۀ چینخورده ساده قرار میگیرد. از روش آنالیز عنصری انجام شده بر روی نمونههای قیر طبیعی برای ارزیابی کیفیت قیرهای منطقه گیلانغرب، مشخصکردن نوع کروژن و میزان انعکاس تقریبی ویترینایت استفاده شد. بدین منظور تعداد هشت نمونه از ذخایر قیر طبیعی منطقه مورد بررسی ژئوشیمی آلی قرار گرفت. قیرهای طبیعی استحصال شده از مخزن به طور معمول نسبت H/Cکمتر از 1دارند. کمترین میزان نسبت ،H/Cنمونههای مورد بررسی 1/11است. باتوجهبه این نکته، قیرهای طبیعی منطقه موردمطالعه مستقیماً از سنگ (های) مولد زایش یافتهاند. میانگین کربن نمونه ها حدود 51درصد است و قیرهای منطقه کیفیت بالایی دارند. قیرهای منطقه موردمطالعه عبارتاند از: گراهامیت ( ،)Ptm3آلبرتیت هوازده ( ،)Mjm, Ptm1گلانسپیچ ( )Jv, Ptm2و گیلسونایت با هوازدگی کم ( .)Jvبین درصد خاکستر و درصد مواد فرار نمونههای قیر طبیعی و همچنین بین درصد خاکستر نمونهها با درصد عنصر کربن رابطه معکوس وجود دارد و با افزایش میزان خاکستر، میزان کربن کاهش پیدا کرده و کیفیت قیر طبیعی کاهش پیدا میکند. رابطه مستقیمی بین درصد مواد فرار و میزان کربن نمونهها وجود دارد و میزان مواد فرار بهعنوان یک شاخص از کیفیت قیر طبیعی تلقی میگردد. بدین معنی که با افزایش آن کیفیت قیر طبیعی (میزان کربن) افزایش مییابد. بین میزان خاکستر و میزان عنصر هیدروژن در نمونههای قیر طبیعی رابطه عکس وجود دارد. بین درصد مواد فرار نمونه های قیر طبیعی با میزان عنصر اکسیژن رابطه عکس وجود دارد. اما بین درصد خاکستر نمونهها با درصد عنصر اکسیژن رابطه مستقیم وجود دارد. رابطه مستقیم بین درصد مواد فرار و میزان هیدروژن نمونه ها برقرار است. تمامی نمونهها وزن مخصوص بالاتر از یک و درجه APIمنفی دارند