محمد معانی جو

کانسار پیرحاجات در فاصله 5 کیلومتری شمال خاور روستای پیرحاجات و120 کیلومتری شمال باختر طبس در بین مختصات ´´12´56°31 و ʹʹ37.92ʹ31˚56 طول خاوری و ´´19.68´34°08 و ʹʹ53.76ʹ07˚34 عرض شمالی در رشته کوه های پیرحاجات واقع شده است. کانسار پیرحاجات در چهارگوش زمین شناسی1:250000 عشق آباد و در ورقه زمین شناسی 1:100000 شیرگشت قرار دارد و در تقسیمات پهنه های رسوبی- ساختاری ایران، در پهنه ایران مرکزی، بلوک طبس و بخشی از کمربند فلززایی طبس- پشت بادام واقع شده است. واحدهای سنگی دارای رخنمون در محدوده معدنی پیرحاجات شامل دو واحد سنگی؛ سازند شتری متعلق به تریاس میانی که میزبان کانی سازی است و سازند شمشک متعلق به ژوراسیک می باشد. سنگ نگاری سازند شتری شامل سنگ های کربناته (دولومیت و کلسیت) و سنگ نگاری سازند شمشک، شامل ماسه سنگ های دانه ریز است که در طبقه بندی فولک در طبقه لیتارنایت قرار دارد. فرآیندهای تکتونیکی در این محدوده بسیار فعال بوده و بیش از دو فاز تکتونیکی، تحت تأثیر گسل فعال کلمرد، شامل؛ رژیم فشارشی و کششی در محدوده حاکم بوده است. گسل های متعدد محدوده کانی سازی را تحت تأثیر قرار داده به طوری که گسل ها هم به عنوان مجرای اصلی حرکت محلول های کانه دار، تشکیل ذخیره معدنی و سبب رخداد کانی سازی سوپرژن در کانسار شده است و هم در فازهای تکتونیکی بعدی، باعث پراکندگی کانی سازی شده است. به سبب یک راندگی کلی تحت تأثیر عملکرد گسل کلمرد، سازند شتری با سن تریاس میانی، در کنار و یا بر روی سازند شمشک با سن ژوراسیک قرار گرفته است. کانی های مهم بررسی شده در کانسار پیرحاجات شامل: سرب آزاد (سرب طبیعی)، سرب اکسیدی (پلاتنریت)، گالن، آنگلزیت، تتراهدریت، اسفالریت، مالاکیت، آزوریت، کالکوپیریت، گوتیت، باریت و سروزیت می باشد. فلز سرب در این کانسار دارای عیار نسبتاً بالا با عیار متوسط %3 می باشد و باتوجه به این که کانی های اکسیدی سرب دارای فراوانی قابل توجهی است و سبب تسهیل در امر استخراج و فرآوری می شود، کانسار پیرحاجات اقتصادی به نظر می رسد. بر اساس داده های ژئوشیمیایی، کانی سازی در کانسار پیرحاجات دارای منطقه بندی (Zoning) می باشد، که با تفسیر داده های ژئوشیمیایی، افق های کانی سازی و منطقه بندی در کانی سازی، کانسار پیرحاجات دارای گسترش جانبی و عمقی می باشد. طبق آنالیز ریزدماسنجی انجام شده، دمای به دست آم