محمد معانی جو

چکیده: در این مطالعه کانسار مس پورفیری (PCDs) اقتصادی سوناجیل و اندیس کیقال (شمال غرب ایران) با کانسار اقتصادی سونگون مقایسه شدند و به بررسی علل و عوامل نیمه اقتصادی بودن آن ها از لحاظ زمین شیمی، کانی شناسی، مطالعات سنجش از دور، ترمومتری و زمین شیمی سیالات درگیر پرداخته شد. کانسار سونگون و اندیس کیقال با سن کانه زایی Ma 20 و کانسار سوناجیل با سن کانه زایی Ma 10 در کمربند آتشفشانی اهر – ارسباران (AHAVB) و نیز فلات آذربایجان واقع شده اند. مطالعات کانی شناسی تنوع بیشتر رگچه های کانسار سونگون را نسبت به کیقال و سوناجیل نشان داد که منعکس کننده رخداد و فعالیت بیشتر سیالات گرمابی در کانسار سونگون است. همچنین وفور کانی های آهن دار مانند بیوتیت سبزرنگ در کانسار سوناجیل منعکس کننده ترکیب آهن دار و اکسیدی ماگمای تشکیل دهنده یک ذخیره پورفیری است. نتایج زمین شیمی سنگ کل، ترکیب آداکیتی و کالک آلکالن پتاسیم بالا را برای ماگمای منشأ ذخایر سونگون و کیقال و ترکیب شوشونیتی را برای ماگمای منشأ کانسار سوناجیل نشان داد. با رسم نمودارهای زمین شیمی، نمونه های کانسار سوناجیل در موقعیت پس از برخوردی و نمونه های ذخایر سونگون و کیقال در محدوده مربوط به کمان قاره ای قرار گرفتند. در عین حال تمام نمونه های مورد مطالعه در گروه سنگ های آذرین نوع I قرار گرفتند. میزان LaN/YbN در نمونه های کانسار سوناجیل میانگین 17/9، اندیس کیقال 86/20 و در کانسار سونگون 47/34 بدست آمد. اندیس کیقال در حدود 10 کیلومتری جنوب کانسار سونگون قرار دارد. ذخایر سونگون و کیقال از لحاظ سنگ شناسی، سنگ دربرگیرنده و مادر و سن کانه زایی بهم شباهت دارند با این تفاوت که اندیس کیقال ترکیبی تقریباً فلسیکی تر نشان می دهد. مطالعات سیالات درگیر بر روی اندیس کیقال نشان دهنده فشار (~ bar 850) و عمق (~ km 3) بیشتر زمان تشکیل در اندیس کیقال نسبت به کانسار سونگون است که این می تواند ناشی از بالاآمدگی منطقه کیقال- بورملک باشد. تفاوت اصلی دیگر این سه منطقه مورد مطالعه در شوری پایین (