محمد معانی جو

کانسارآهن شهرک در60 کیلومتری شرق تکاب، درشمال شرقی استان کردستان، قرار گرفته است. کانسارآهن شهرک شامل 9 توده سنگ آهن است که توده سراب-3 یکی از این توده هاست. در واقع این کانسار بدلیل دارا بودن ذخیره 5/8 میلیون تنی آهن (8/8587007 تن سنگ آهن مگنتیتی با میانگین عیار آهن کل 74/53 درصد، FeO معادل 87/32 درصد و گوگرد معادل 59/8 درصد بعلاوه 91/14157 تن سنگ آهن هماتیتی با میانگین عیار آهن کل 59/58 درصد، FeO معادل 29/13 درصد و گوگرد ناچیز در حد 5/0 درصد)، به عنوان یک معدن قابل توجه جهت تولید سنگ آهن در غرب کشور مطرح می باشد.در منطقه شهرک سنگ های آتشفشانی مربوط به ائوسن که شامل توالی های آذرآواری وکنگلومرایی است دیده می شود. سنگ های آتشفشانی منطقه عمدتا شامل داسیت٬ آندزیت٬ ریولیت وآندزی بازالت است وسنگ های آذرین درونی مورد مطالعه شامل گرانیت مونزویت و دیوریت است . فاز کانی سازی آهن نیز درتماس با سنگ های آذرین منطقه رخ داده است (شیخی، 1374) . سنگ های دگرگونی مجاورتی ضعیف در منطقه شامل مرمر ٬ هورنفلس واسکارن ها می باشد . سنگ های اصلی تشکیل دهنده منطقه٬ مگنتیت می باشد که در بخش های سطحی تبدیل به هماتیت٬ لیمونیت وگوتیت شده است و در بخش های پایینی کانی های پیریت٬ مارکازیت وپیروتیت نیز دیده می شود (شیخی، 1374). لازم به ذکر است شکل ذخیره عدسی تا لایه ای وافقی است. مطالعه ایزوتوپ های پایدار گوگرد مشخص کرد که منشا گوگرد در سراب 3 ماگمایی است (). هم چنین با مطالعه ژئوشیمی کانسنگ مگنتیتی مشخص شد که منشا کانسار آهن سراب 3 را اسکارنی می باشد و سیال عامل کانه زایی در سراب3 بیشتر یک سیال ماگمایی بوده و در برخی قسمت ها با آب های جوی اختلاط پیدا کرده است. مطالعه سیالات درگیر صورت گرفته در سراب نیز مشخص کرد که سیال عامل کانی سازی در مراحل بعدی دچار تغییراتی از نظر دما (130-270 0C)، شوری(0.4-35 درصد وزنی نمک طعام) و چگالی (0.9-1 و 1.1-1.2 گرم بر سانتی متر مکعب)شده است که بیشتر تاثیر آن بر دگرسانی های منطقه مشهود است.