مهرانه خدامرادپور

پاسخ اکوسیستم به تغییرات اقلیمی توسط پارامترهای مختلفی بررسی می‌شود که یکی از حساس‌ترین آن‌ها، شاخص‌های فصل رشد گرمایی است. این پژوهش به بررسی شاخص‌های فصل رشد گرمایی شامل: آغاز، پایان و طول فصل رشد در آستانه‌های دمایی °C5 برای گیاهان سردسیری و °C10 برای گیاهان گرمسیری برآورد شده از خروجی‌های دمای اصلاح‌شده مدل منطقه‌ای اقلیمی COSMO-CLM تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 در 88 ایستگاه سینوپتیک ایران در دوره آینده (2021-2050) می‌پردازد. هم‌چنین تحلیل روند با آزمون ناپارامتری من-کندال و تخمین‌گر شیب سن انجام شد و تاثیر دماهای فصلی بر شاخص‌های فصل رشد با رگرسیون خطی پیرسون انجام شد. یافته‌های این پژوهش بیانگر آغاز زودهنگام فصل رشد، تاخیر پایان فصل رشد و طولانی شدن فصل رشد در هر دو آستانه دمایی در شمال‌غرب، غرب و سواحل شمالی کشور، به‌ویژه آستانه دمای °C10 است، به طوری‌که بیشترین آغاز و طول فصل رشد در انزلی به‌ترتیب day/decade 7/14و day/decade16 در آستانه دمای °C10 و به دنبال آن در جلفا day/decade 6/9 و day/decade 8/13 در آستانه دمای °C5 هر دو تحت سناریوی RCP4.5 در دوره آینده پیش‌بینی می‌شود. هم‌چنین آغاز زودهنگام فصل رشد به افزایش دمای حداقل هوای فصل بهار و زمستان و تاخیر در پایان فصل رشد به حداقل دمای فصل پاییز بالاترین وابستگی را دارد و طولانی شدن فصل رشد، به‌جز در آستانه دمای °C10 تحت سناریوی RCP8.5، بیشترین وابستگی را به آغاز زودهنگام فصل رشد دارد. نتایج این پژوهش می‌‌تواند در برنامه‌ریزی‌‌های کشاورزی، مدیریت منابع آب و انرژی و اقدامات لازم در راستای کاهش اثرات تغییر اقلیم بر اکوسیستم نقش مهمی داشته باشد.