مهرانه خدامرادپور

تبخیر-تعرق از مهم ترین مؤلفه ها در چرخه هیدرولوژی است که ارتباط بین شار انرژی و شار آب را بر عهده دارد. با توجه به عدم دسترسی به داد های تبخیر-تعرق مرجع در اکثر نواحی، تصاویر سنجش از دور می تواند جایگزینی مناسب برای تخمین تبخیر-تعرق مرجع باشد. این پژوهش به ارزیابی تبخیر-تعرق مرجع سنجنده MODIS MOD16A نسخه ششم با توان تفکیک مکانی m500 و مقیاس زمانی 8 روزه می پردازد. دوره مورد مطالعه بخش غربی ایران شامل ایستگاه های سینوپتیک استان های مازندران و گیلان، خوزستان، بوشهر، همدان و کرمانشاه است که به شش تیپ اقلیمی (براساس پهنه بندی اقلیمی کشاورزی یونسکو طبقه بندی می شوند. ارزیابی روزانه تبخیر-تعرق مرجع سنجنده MODIS با تبخیر-تعرق مرجع برآورد شده پنن-مانتیث نشان از عملکرد بالای تبخیر-تعرق سنجنده MODIS اقلیم نیمه خشک با زمستان سرد و تابستان گرم، به دلیل ضریب همبستگی بالا (96/0)، خطاهای bias (mm/8d 7/13) و RMSE (mm/8d 4/15) و ضرایب تبیین (65/0) و دقت مدل (64/0) بالاتر دارد. بالاترین عملکرد سنجنده MODIS در برآورد تبخیر-تعرق پریستلی-تیلور در تیپ اقلیمی خیلی مرطوب با زمستان خنک و تابستان گرم با کمترین خطاهای bias (mm/8d 6/15) و RMSE (mm/8d 7/17) و بالاترین ضریب تبیین (53/0) و دقت مدل (50/0) می باشد. سنجنده MODIS در مقیاس های زمانی روزانه و ماهانه در اکثر تیپ های اقلیمی، تبخیر-تعرق پنمن-مانتیث و پریستلی-تیلور را فرابرآورد می کند. ارزیابی ماهانه تبخیر-تعرق مرجع MODIS بیانگر خطاهای بالا در برآورد تبخیر-تعرق مرجع پنمن – مانتیث و پریستلی-تیلور در ماه های گرم سال (می تا جولای) است.