محمد خانجانی

سفید بالک گلخانه، ) ،Trialeurodes vaporariorum (Westwoodیکی از مهمترین آفات گلخانهای دنیا و از جمله آفات مهم رز در ایران بـه شمار میرود. با توجه به اهمیت روغنها در امر کنترل تلفیقی این آفت، در این مطالعه امکان کنترل سفید بالک گلخانـهای رز بـا اسـتفاده از دو روش شامل مقایسه تلفات روغنها و حشرهکشهای رایج در شرایط گلخانهای در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 20تیمار، 3بلوک با 4کرت آزمایشـی و همچنین زیست سنجی روغنهای چریش، سیتووت و ولک روی مراحل پورگی دوم تا چهارم و مرحله حشره بالغ این آفت انجام گرفت. زیستسـنجی دلتامترین روی حشره بالغ و بپروفزین روی پورهها و نرخ سینرژیستی هر سه روغن روی دلتامترین و بپروفزین برآورد شد. در زیسـتسـنجی از قفـس شفاف پلاستیکی حاوی سه برگچه متصل به بوته و محتوی 30پوره و همچنین 30حشره بالغ استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تلفات روغنها و حشرهکشها، بهترین تیمار در کنترل سفید بالک بالغ و پورهها استفاده از مخلوط روغندانه چریش 1 ml/Lهمراه محلول 0/5ml/Lدلتامترین بود که به ترتیب منجر به 91/72و 90/79درصد تلفات شد. نتایج حاصل از زیستسنجی نشان داد که Lc50مخلوط دلتامترین با روغنهای چریش، سـیتووت و ولک برای حشره بالغ به ترتیب با 290/51 ،417/55و 639/07پیپیام میباشد. نرخ سینرژیستی روغنهای چریش، سیتووت و ولک روی دلتامترین در مرگ و میر حشرات بالغ به ترتیب 5/45 ،3/62و 2/56برآورد گردید. بیشترین اثر سینرژیستی محلول بپروفزین در کنترل پورهها در مخلوط با سیتووت و بعد از آن روغنهای چریش و ولک به ترتیب با نرخ سینرژیستی 4/86 7/24و 3/55مشاهده گردید. همچنین Lc50بپروفزین مخلوط با روغنهـای چریش، سیتووت و ولک برای پورهها به ترتیب 177/32 ،217/26و 559/56پیپیام ثبت شد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه مخلوط روغنهای سیتووت، چریش یا ولک با دلتامترین برای کنترل شیمیایی حشرات بالغ و مخلوط روغنهای مذکور با بپروفزین برای کنترل پورههـا در قالـب کنتـرل تلفیقی این آفت قابل توصیه است