محسن جلالی

قابلیت استخراج عناصر سنگین (کادمیوم، مس، آهن، منگنز، نیکل و روی) با استفاده از روش های عصاره گیر کلرید کلسیم01/ 0مولار و DTPA0/005 مولار در پنج خاک آهکی آلوده در غلظت های مختلف(0، 50، 100، 200 و 400 میلی گرم در کیلوگرم) با استفاده از نمک های کلریدی فلزات مورد ارزیابی قرار گرفت.در سیستم های دوعنصری (مس-روی، نیکل-کادمیوم و آهن-منگنز) روند قابلیت عصاره گیری فلزات توسط DTPA، به صورت آهن< نیکل < منگنز < مس <روی < کادمیوم و با کلرید کلسیم به ترتیب مس < منگنز <روی <آهن < نیکل < کادمیوم بود. در سیستم چند عنصری میزان قابل عصاره گیری فلزات (بر حسب میلی گرم در کیلوگرم) توسط DTPAبه صورت توالی آهن (3/6) < منگنز (7/43) < نیکل (9/52) < روی (3/54) < کادمیوم (8/58) < مس (9/99) بود و مقادیر قابل عصاره گیری فلزات (میلی گرم در کیلوگرم) با کلرید کلسیم به ترتیب مس (5/0) < آهن (7/0)< روی (1/2)< کادمیوم (2/7) < نیکل (4/7) < منگنز (4/10) افزایش یافت. در سیستم های مس-روی و نیکل-کادمیوم، بین ضرایب توزیع و مقادیر افزوده شده، رابطه ی خطی معکوسی وجود داشت. در بخش دیگر این مطالعه، 25 نمونه خاک در دو سطح با غلظت های مختلف نمک های کلریدی کادمیوم، کبالت، مس، نیکل و روی آلوده و به مدت سه ماه انکوباسیون شدند. با افزایش غلظت عناصر سنگین، مقادیر قابل استخراج عناصر با محلول عصاره گیرهای مختلف افزایش چشمگیری داشت. استات آمونیوم، اسید نیتریک، EDTA و DTPA نسبت به نیترات سدیم، نیترات آمونیوم، کلرید منیزیم و کلرید کلسیم مقادیر فلزات بیشتری از خاک ها استخراج کردند. آنالیز های همبستگی ساده و رگرسیونی چند گانه گام به گام بین مقادیر قابل دسترس فلزات و ویژگی های خاک ها انجام شد.همبستگی بسیار معنی داری بین مقادیر قابل عصاره گیری فلزات و مواد آلی، کربنات کلسیم معادل، پی اچ و ظرفیت تبادل کاتیونی نشان داد که این متغیرهای مستقلفاکتورهای اصلی در تعیین حلالیت و قابلیت جذب فلزات در خاک ها هستند. با تعیین آنالیزهای رگرسیونی چند متغیره می توان ارتباط بین عصاره گیرهای مختلف در قابلیت استخراج فلزات از خاک های غیرآلوده و آلوده را مورد ارزیابی قرار داد. نتایج حاصل از مدل های رگرسیونی نشان داد استات آمونیوم و کلرید کلسیم عصاره گیرهای مناسب تری برای پیش بینی قابلیت دسترسی فلزات در خاک های آلوده هستند. مطالعات همبستگی نشان داد هم