مطالعه حلالیت فلزات سنگین به عنوان تابعی از پی اچ و در حضور اسیدهای آلی، اطلاعاتی را پیرامون فراهمی و تحرک فلزات در خاک ها فراهم می نماید. تأثیر پی اچ خاک بر حلالیت فلزات سنگین (کادمیوم، مس، نیکل و روی) در دو خاک آهکی غیر آلوده و آلوده شده، ارزیابی گردید. محلول های حاوی فلزات به خاک ها اضافه گردیده و برای 40 روز در تعادل قرار گرفتند. در پایان این دوره زمانی، حلالیت فلزات در پی اچ های مختلف، بررسی گردید. همچنین، اثر پی اچ بر حلالیت کاتیون های اصلی بررسی شد، جذب/ دفع کادمیوم و مس در غلظت های مختلف اسیدهای آلی (100-1/0 میلی مول در لیتر)، مطالعه شد. اسیدهای سیتریک، مالیک و اگزالیک به عنوان اسیدهای آلی رایج در خاک انتخاب شدند. افزایش غلظت سه اسید آلی، دامنه پی اچ 7/6-1/6 را در خاک ها ایجاد نمود. در خاک های غیرآلوده، حلالیت همه فلزات سنگین تحت تأثیر پی اچ، دارای الگوی "V" شکل بوده و مقادیر قابل توجهی رهاسازی در پی اچ های 4 و 10 مشاهده گردید. روند کلی آغاز رهاسازی فلزات با تغییر پی اچ در دو خاک، به صورت کادمیوم > نیکل > روی > مس بود. حلالیت فلزات اضافه شده، با کاهش پی اچ افزایش یافت. پی اچ دفع فلزات در خاک شماره یک، از خاک شماره دو که درصد بالاتری کربنات کلسیم داشت، پایین تر بود. بین ضریب توزیع و پی اچ در خاک های آلوده شده، رابطه خطی ضعیفی مشاهده گردید. منحنی رابطه ضریب توزیع نگهداشت فلزات در مقابل پی اچ در این خاک ها دارای شکل زنگوله ای بود و حداکثر مقدار آن برای مس در دامنه پی اچ 7/5-6/5 و برای کادمیوم، نیکل و روی در دامنه پی اچ 9/5-7/5 بدست آمد. حلالیت کاتیون های اصلی با افزایش پی اچ، کاهش یافت. غلظت های مختلف اسیدهای آلی، اثرات گوناگونی بر جذب/ دفع فلزات در دو خاک نشان دادند. به طور کلی، درصد جذب کادمیوم و مس با افزایش غلظت اسید آلی، کاهش یافت. در مقابل، با افزایش غلظت اسیدهای آلی، درصد دفع کادمیوم و مس، افزایش پیدا کرد. در مجموع، اسید سیتریک بیشترین تأثیر را در کاهش جذب و افزایش دفع هر دو فلز داشت. از یافته های فوق می توان برای کنترل تحرک فلزات و اثرات آن ها بر محیط زیست، بهره برد.
