مجید حیدری

استفاده بهینه از منابع آبی کشور به دلیل محدود بودن این منابع بسیار حائز اهمیت است. لذا تحویل حجمی و توزیع عادلانه آب نیاز به سازه های اندازه گیری و کنترل دقیق جریان دارد. جهت انحراف آب در پروژه های آبیاری وهیدرولیک نیاز به تأسیسات آبی داریم که یکی ازمتداول ترین آنها سرریزهای جانبی است و جهت استفاده بهینه ازاین نوع سرریزها نیازمند تخمین دقیق میزان دبی عبوری از آن هستیم. الگوریتم شبیه سازی تبرید یک روش بهینه سازی عددی با ساختار تصادفی هوشمند است که در این پژوهش با استفاده از داده های آزمایشگاهی و الگوریتم شبیه سازی تبرید تدریجی که همان روش هوشمند بهینه سازی است سعی بر این است تا ضریب جریان در سرریز جانبی مستطیلی لبه تیز که از صفحه ی شیشه ای به ضخامت 10 میلی متر و ارتفاع 0.15 متر و طول 0.5 متر تعبیه شده در فلومی به طول 11 متر، عرض 0.48 متر و ارتفاع 0.5 متر و با شیب متغیر و ضریب مانینگ0.013 را بهینه کرده چراکه این روش ها نسبت به روش های کلاسیک جواب بهتری خواهد داشت. تابع هدف ارائه شده برای این نوع از الگوریتم، مجموع مربعات اختلاف بین شیب سطح آب اندازه گیری شده و مشاهداتی است که به صورت کمینه به دست می آید و بهینه ترین ضریب برای این نوع از سرریزها 0.477 به دست آمد و در ادامه شاخص های آماری جهت ارزیابی نتایج حاصل از این الگوریتم محاسبه گردید و به وسیله آن ها نتایج مورد ارزیابی قرار گرفت و با توجه به تجزیه وتحلیل های انجام شده و شاخص های آماری به دست آمده نتایج نشان داد که استفاده از الگوریتم های هوشمند بهینه سازی تبرید تدریجی، می تواند روشی مناسب برای تخمین ضریب دبی سرریزهای جانبی باشد.