مجتبی حیدری

پارامترهای بسیار مهم در عملیات تزریق برای اهداف مختلف بهسازی پی، میزان فشار بهینه تزریق برای نفوذ دوغاب سیمانی است. در این پژوهش، بر اساس دادههای تزریق و دادههای زمینشناسی مهندسی بهدستآمده در کارگاههای حفاری و تزریق از 42 پروژه سدسازی در ایران و جهان، نقش پارامترهای مؤثر در تعیین فشار بهینه تزریق بررسی و مدلهایی با روشهای رگرسیون چندمتغیره خطی )LMR( و غیرخطی)NLMR( و روشهای محاسبات نرم همچون سیستم فازی )FUZZY(، شبکه عصبی )ANN( و سیستم فازی-عصبی )ANFIS( ارائهشده است. نتایج نشان میدهد پارامترهای عمق )D(، شاخص مقاومت زمین شناسی )GSI( و مقاومت فشاری تکمحوری توده سنگ )UCSRM(، به ترتیب بیشترین همبستگی را در تعیین فشار تزریق )GP( دارند و از بین روشهای آماری، مدل ساختهشده به روش ANFIS با ضریب تعیین R2=0/803 و کمترین خطای جذر میانگین مربعات RMSE=4/47 نسبت به مدلهای دیگر کارایی بهتری دارد. یافتهها نشان میدهد که R2 و RMSE در روشهای تحلیل FUZZY، ANN و ANFIS برای تخمین فشار تزریق، در مقایسه با LMR و NLMR بهبودیافتهاند. در سیستم فازی، از قوانین فازی که با استفاده از تجربه کاربر و نیز نتایج مطالعات سایرین تدوین میگردد، استفاده میشود. این قوانین با استفاده محدودههای خاصی از مقادیر ورودی اقدام به انتخاب خروجی مینمایند، درنتیجه مدلهای ساختهشده با سیستم فازی، انعطاف بیشتری از خود نشان داده و با داده های غیر از داده های بکار رفته در مدل، نتایج مناسبتری به دست میدهند.