این نوشتار در نظر دارد که زمینه های شکل گیری پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) را در برابر اتحاد جماهیر شوروی سابق و زمینه های شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس را در برابر جمهوری اسلامی ایران بصورت تطبیقی مورد بررسی و تبیین قرار دهد. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی و مطالعه موضوع به صورت تطبیقی در چارچوب نظریه «موازنه تهدید» است. اطلاعات لازم با استفاده از شیوه کتابخانه ای و با مراجعه به کتابها، مقالات، و نشریات داخلی و خارجی و منابع اینترنتی گردآوری شده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد بر اساس نظریه موازنه تهدید والت شاخص های ذکر شده در شکل گیری اتحادها (مجاورت،قدرت تهاجمی،نیات تهاجمی، افزایش قدرت تهاجمی ،ایدئولوژی مشترک و کمک های اقتصادی) هم در شکل گیری ناتو علیه شوروی سابق و هم در شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران موثر بوده است. پنج مورد نخست در شکل گیری هر دو پیمان موثر بوده اند اما مورد کمک های اقتصادی در شکل گیری ناتو نسبت به شورای همکاری خلیج فارس تاثیر بیشتری داشته است چرا که اروپای ویران شده ناشی از جنگ جهانی دوم به کمک های اقتصادی آمریکا به عنوان رهبر بلوک غرب برای بازسازی خودش بسیار نیاز داشت در حالی که کشور های عضو شورای همکاری خلیج فارس از لحاظ اقتصادی کشورهای ثرتمندی محسوب می شوند.
