ظهور ایدئولوژی جایگزین، یکی از عواملی است که نقش قابل توجهی در پیدایش اوضاع انقلاب،چگونگی بسیج سیاسی و آینده آن دارد. اهمیت ایدئولوژی از این جهت است که میان نارضایتی و بسیج سیاسی ارتباط برقرار می کند و رهبر نیز با استفاده از ایدئولوژی می تواند به بسیج سیاسی دست بزند. ایدئولوژی در انقلاب های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد و در پیروزی، تداوم و نظام سازی بعد از انقلاب می تواند نقش آفرین باشد. مقاله حاضر در تلاش است تا از رهگذر مطالعه تطبیقی میان نقش و جایگاه ایدئولوژی انقلابی در ایران و مصر سال 2011 به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوتی میان ایدئولوژی جایگزین در انقلاب اسلامی ایران و تحولات انقلابی مصر ، قابل احصاء است و این تفاوت در نظام سازی نقلاب چه انقشی ایفا نموده است. نگارنده بر این باور است که تفاوت در ایدئولوژی و ارتباط آن با رهبری در متفاوت شدن تحولات انقلابی ایران و مصر موثر بوده و در نظام سازی آینده آن نیز نقش موثری ایفا نموده است.
