یکی از دوره های مهم در سنت و میراث اندیشه ای اسلام، دوران میانه است. در این دوره سنت عرفانی و فلسفی از غنا و نفوذ گسترده ای برخوردار می باشد. یکی از شخصیت های استثنایی و برجسته در میراث و تاریخ تفکر ایرانی ـ اسلامی در این دوره، ابوالمعالی عبدالله بن محمد ملقّب به عین القضات است که به دلیل غلبه رویکرد ادبی و عرفانی، عموم پژوهش های صورت گرفته در خصوص شناخت و فهم اندیشه وی وجه ادبی، تاریخی و زیبا شناختی داشته است. از این رو پژوهش حاضر در چارچوب نگرش پارادایمی در پی خوانش متفاوتی از متن عین القضات همدانی می باشد. قاضی به عنوان شخصی که نسبت به اوضاع و بحران های موجود در عصر سلجوقی، حساسیت به خرج داده است، آثاری را پدید آورده که از ظرفیت های انتقادی و هنجاری قابل توجهی برخوردار هستند . از آن جا که انتقادی بودن آرای یک نویسنده می تواند بر سیاسی بودن اندیشه وی اشاره داشته باشد؛ در این پژوهش تلاش بر این است که با استناد به شواهد و داده های موجود در متن اندیشه عین القضات همدانی دلالت ها و تضمنات سیاسی اندیشه او ، مورد استنباط و استخراج قرار بگیرد.
