1404/02/01
مرتضی قائمی

مرتضی قائمی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن: 038221294

مشخصات پژوهش

عنوان
کارکرد حوزه مبدأ تجارت در مفهوم سازی استعاری در قرآن کریم و نهجالبالغه بر اساس زبانشناسی شناختی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
زبانشناسی شناختی، استعاره، تجارت، قرآن، نهجالبالغه
سال 1402
مجله پژوهشنامه نهج البلاغه
شناسه DOI
پژوهشگران مرتضی قائمی ، اختر ذولفقاری

چکیده

استعاره مفهومی ابزار مناسبی برای درک بهتر و دقیقتر مفاهیم انتزاعی و ازجمله مفاهیم دینی است. حوزه مبدأ "تجارت" یکی از حوزههای پرکاربرد در قرآن کریم و نهجالبالغه است که برای تولید استعارههای ساختاری در مفهومسازی مفاهیم انتزاعی اسالمی به کار گرفته شده است. هدف از پژوهش حاضر که بر اساس رویکرد زبانشناسی شناختی انجامشده است، آن است که کارکرد استعاری تجارت بهعنوان حوزه مبدأ در مفهومسازی استعاری از مفاهیمی چون زندگی، جهاد، انفاق، دنیاگرایی، آخرتگرایی و گرایش به حالل یا حرام ارزیابی شود تا تصویر واقعی این مفاهیم در دیدگاه اسالمی بهتر و عمیقتر شناخته شود. نتایج این پژوهش نشان داد که عبارات زبانی استعاری با حوزه مبدأ تجارت در قرآن و نهجالبالغه بسیار گسترده و متنوع است و از این مفهومسازی تصوری و حسی در اشکال و تناظرات متنوع برای تبیین و تصویر مفاهیمی چون ایمان، جهاد، آخرت، دنیا، تقوا، انفاق، عبادت استفاده شده است. ضمناً در این موارد تفکر و دیدگاه علوی مطابق با قرآن است؛ اما تنوع استعارت و تناظرات آن در قرآن کریم گستردهتر و بیشتر است و از تناظر "از دست دادن اصل سرمایه تجاری با ارزش وجود و شخصیت انسان" نیز فراوان بهره برده است.