هدایت و ضلالت از جمله مفاهیم کلیدی در نهج البلاغه است. نهج البلاغه به عنوان کتاب هدایت و دور کننده مردمان از گمراهی در موارد متعدد به راه ها و ازارها و مفاهیم و موانع هدایت پرداخته همچنین مفاهیم و عوامل ضلالت را تبیین نموده است. در نهج البلاغه هدایت ابتدایی و هدایت تشویقی و تکمیلی به تفصیل بیان شده است و ضلالت مجازاتی مورد معرفی و تبیین قرار گرفته است. مشرکان، کافران، منافقان و ساتیر گناهکاران کسانی هستند که در مسیر ضلالت مجازاتی قرار می گیرند و نیکوکاران ، شهدا، صالحان ، صدیقین و انبیا در مسیر هدایت تشویقی قرار می گیرند و بهشت و رضوان الهی به انها وعدخ داده شده است.
