عرفان اسلامی،دانشی است بر دو محور توحید و موحد، مشتمل بر گزارههایی مستدل در ساحت تفسیر آدم و عالم و بهخصوص نسبتی که این دو با خداوند متعال دارند.یکی از سرفصلهای بسیار محوری در علم عرفان اسلامی ،تبیین مقام انسان به فعلیت رسیده یا همان انسان کامل است. مستند نمودن مباحث عرفانی به کتاب وسنت از دغدغههای مهم عارفان بوده و در این وادی تلاشهای فراوانی نمودهاند ازجمله در بحث از انسان کامل . پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی در بستر مطالعات کیفی صورت گرفته است.بر آن است تا دلایل مظهریت انسان کامل را در آثار عارفان مسلمان بررسی نموده و در فضای زیارت جامعه کبیره - که از مهمترین میراث اهلبیت (ع) در بیان جایگاه و نقش امام معصوم(ع)است.به شواهدی از فقرات این دایره المعارف امام شناسی بپردازد. از دستاوردهای این پژوهش میتوان به استدلال عارفان به فرایند تجلی حق در مظهر تام ،و مقام جمعالجمعی وبرزخیت انسان کامل اشاره نمود که بهوضوح در زیارت جامعه تجلی کرده است.
