زمینه: هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری (CBSM) بر علایم سوگ و اختلال و اختلال استرس پس از سانحه دختران نوجوان داغدیده مهاجر افغان ساکن استان قم بود. روشها: این تحقیق از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان 12 تا 18 ساله داغدیده مهاجر افغانی تحت سرپرستی مؤسسه خیریه امام محمدباقر(ع) شهرستان قم در سال 92-91 بود که براساس مقیاس تأثیر وقایع کودکان (GRIES-8) و پرسشنامه سوگ کودکان مورد ارزیابی قرار گرفتند و نمرات این دو پرسشنامه به عنوان خط پایه در نظر گرفته شد. افرادی که دارای بالاترین نمرات بودند، به عنوان افراد مورد پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی ده جلسه مداخله درمانی را دریافت نمود. اطلاعات به دست آمده از گروهها توسط نرم افزار 16-SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان می دهد که تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و گواه در نمرات سوگ و نمرات کلی PTSD و مؤلفه اجتناب وجود دارد (05.
