مهدی بیات

در اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺌﻮری ﺑﺮ روی ﻗﺪرت، ﻣﺎﻫﯿﺖ و اﺛﺮ ﮐﻮﭘﺮﯾﺘﯿﻮﯾﺘﯽ )ﻫﻤﯿﺎری( ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶﻫﺎی ﻏﯿﺮﮐﻮاﻻﻧﺴﯽ Te...π و π...ﮐﺎﺗﯿﻮن در ﺗﻌﺪادی از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺳﻪﺟﺰﺋﯽ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺳﻪﺟﺰﺋﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ ازR2Te…C6H6…M (M=Li+−Cs+, Be2+−Ba2+, Cu+, Ag+, Au+, Zn2+, R= H, CH3, F) اﺑﺘﺪا اﻧﺮژیﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری و اﻧﺮژی ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی دوﺟﺰﺋﯽ R2Te…C6H6 و C6H6…M و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻪ ﺟﺰﺋﯽ R2Te…C6H6…M ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژی ﮐﻮﭘﺮﯾﺘﯿﻮﯾﺘﯽ در ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻪ ﺟﺰﺋﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژیﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری و ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶ ﻓﻮق ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ وﺟﻮد ﮔﺮوهﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮونﮐﺸﻨﺪه ﺑﺮ روی اﺗﻢ ﺗﻠﻮرﯾﻢ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی دو ﺟﺰﺋﯽ ﻗﺪرت ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶ Te…π را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺪﻫﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺳﻪ ﺟﺰﺋﯽ ﻗﺪرت اﯾﻦ ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶ را ﮐﺎﻫﺶ داده و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژیﻫﺎی ﺑﺮ ﻫﻤﮑﻨﺶ و ﭘﺎﯾﺪری ﮐﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در واﻗﻊ دادهﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر واﺿﺢ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﻀﻮرﮔﺮوهﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮون دﻫﻨﺪه ﺑﺮ روی اﺗﻢ ﺗﻠﻮرﯾﻢ اﺛﺮ ﮐﻮﭘﺮﯾﺘﻮﯾﺘﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶﻫﺎی Te...π و π...ﮐﺎﺗﯿﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺴﯿﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﻮﻟﮑﻮل R2Te، ﺳﯿﺴﺘﻢ π و ﮐﺎﺗﯿﻮن ﻓﻠﺰ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎﻟﯿﺰ NBO و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎرﻫﺎﯾﯽ اﺗﻤﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﺣﻀﻮر اﺳﺘﺨﻼﻓﻬﺎی اﻟﮑﺘﺮون ﮐﺸﻨﺪه ﺑﺮ روی اﺗﻢ ﺗﻠﻮرﯾﻢ و در ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﮐﺎﺗﯿﻮن ﻓﻠﺰ، ﺳﯿﺴﺘﻢِ π ﺑﻪ ﻣﻮﻟﮑﻮل R2Te داﻧﺴﯿﺘﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ﻣﯽدﻫﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶﻫﺎی Te…π و ﮐﺎﺗﯿﻮن...π ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت EDA ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ، ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶ π...ﮐﺎﺗﯿﻮن، در ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶ Te…π ﺳﻬﻢ اﻧﺮژی دﯾﺴﭙﺮﺷﻦ در اﻧﺮژی ﺑﺮﻫﻢﮐﻨﺶ ﮐﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ اﺳﺖ.