مهرداد براتی

معدن آهن گلالی در استان کردستان و در 45 کیلومتری شمال غرب شهرستان همدان قرار گرفته است. واحدهای زمین شناسی محدوده مورد بررسی در زون سنندج-سیرجان قرار دارد و سنگ های منطقه عمدتاً سنگ های اذرین درونی اسیدی تا حدواسط بوده با سن مزوزوئیک و عمدتا تریاس می باشد که شامل : سنگهای گرانیتوئیدی و حدواسط مانند: سینیت و کوارتز سینیت ، مونزویت هستند. به همراه سنگهای رسوبی آهکی می باشد که در مجاورت توده آذرین تبدیل به سنگ آهک کریستالیزه (مرمر) و اسکارن شده است. 6 هالهی آلتراسیون در اطراف کانسار گلالی شناخته شده اند که شامل: زون های اسکارنی، پروپلتیکی شدن، اپیدوتی شدن، کلریتی شدن، آرژلیکی شدن و لیمونیتی شدن می باشد. کانه های معدن شامل : مگنتیت، هماتیت و گانگها عمدتا پیریت و هیدروکسیدهای آهن می باشند.تیپ کانی سازی اسکارنی بوده و 2 زیر تیپ مگنتیتی، هماتیتی- پیریتی دیده می شود. در این مطالعه تعداد 11 نمونه آب از چشمه ها، آبهای جاری در معدن و ماندابها و 9 نمونه از خاکهای کشاورزی و موجود در معدن برداشت و مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه های آب به روش تجزیه XRD مورد انالیز شیمیایی قرار گرفتند. همینطور 6 مورد از نمونه های خاکی نیز به روش ICP-OES و خاکها به روش ICP-MS 294/ 34 تا 2 / آنها 25 EC 7 ، و / 6 تا 9 / نمونه ها بین 2 pH اندازه گیری گردید (EC ، pH) و شناسایی شدند. خصوصیات فیزیکی آب کمتر از مقادیر حداکثری استاندارد می باشند. مطابق فاکتور (WHO، که هردو بر اساس استاندارد سازمان بهداشت جهانی( 2008 μs/cm کیفیت آب درحد عالی برای مزارع ومصارف کشاورزی بوده. سختی نمونه های آب ، بین نسبتا سخت تا بسیار سخت قرار گرفته ، (SAR) است و استخراج معدن گلالی اثری در آلودگی آب منطقه ندارد . بر اساس محاسبات آماری می توان حداقل دو منشا متفاوت برای ورود عمدتا به صورت ذرات اکسیدی Cr,Ni,Ti,V عناصر و فلزات سنگین به خاک در نظر گرفت.باتوجه به ماهیت نمونه های خاکی، عناصر به دو (As,Co,Cu,Pb,Zn) نامحلول و ریزدانه در خاک وجود داشته اند که می توان برای انها منشا آنتروپوژنیک در نظر گرفت.باقی عناصر طریق به خاکهای منطقه راه یافته اند. 1- از طریق انحلالی سولفیدهای موجود در معدن. 2- گرد وغبارهای معدنی در اثر جهت وزش باد. مقدار این عناصر در خاکهای شرقی معدن مقدار انها در خاکهای غربی معدن بیشتر است. شاخص آلودگی،فاکتور آلودگی