مهرداد براتی

منطقه مورد مطالعه در 17 کیلومتری جنوب شرق شهرستان همدان و شرق توده ی گرانیتوئیدی الوند می-باشد، که از نظر تقسیم بندی زون های ساختمانی زمین شناسی ایران در زون سنندج-سیرجان و شرق باتولیت الوند واقع شده است. رگه های کوارتز این منطقه در سنگ های دگرگونی (فیلیت ،شیست، و میکاشیست و هورنفلس ) به صورت رگه ایی و عدسی های سیلیس تشکیل شده اند. که تشکیل شدن رگه های سیلیس در این منطقه با فعالیت های تکتونیکی منطقه مرتبط است، روند اغلب گسل ها از روند زاگرس پیروی می کنند. در مطالعات صحرایی رگه های کوارتز به سه شکل در منطقه دیده می شود: 1) بصورت رگه هایی به ضخامت کمتر از 10 سانتی متر و طول چندین متر در داخل اسلیت و هورنفلس ها 2) بصورت رگه هایی به ضخامت کمتر از 2 متر و طول کمتر از 20 متر با سنگ میزبان گارنت میکاشیست ها و اسلیت 3) بصورت رگه هایی به ضخامت بیش از 2 متر و طول بیش از 20 متر در سنگ های میکاشیست-ها رخنمون دارند، این رگه ها به بالا آمدن باتولیت الوند(فاز کوهزایی سیمرین میانی) و دگرگون شدن سنگ های تخریبی و تشکیل شیست ها و آزاد شدن کوارتز از محلول های هیدروترمال در طی واکنش های دگرگونی مجاورتی ایجاد شده است. این رگه ها با اندازه متفاوت در منطقه در بین سنگ های دگرگونی درجه بالا تا پایین تشکیل شده اند. روند دیاگرام گل سرخی نشان دهنده سه روند اصلی N-S، E-W و NW-SE برای درزه هاست. جهت شیب درزه ها در این ناحیه بیشتر به سمت W و به سمت S است. در منطقه ورکانه دو دسته شکستگی اصلی با روند شمال NW-SE و NE-SW دیده می شود که جهت شیب آنها به سمت جنوب شرقی و جنوب غربی است و در غرب روستای ارزانفود نیز یک روند اصلی NW-SE در راستای شکستگی دیده می شود که شیب آنها نیز به سمت جنوب غربی است. بنابراین در حالت کلی با حرکت از شمال منطقه به سمت جنوب روندهای پراکنده در راستای گسلها و رگه ها به روند غالب شمال NW-SE تبدیل می شود که این حالت ناشی از فعالیت و عملکرد گسلهای اصلی در منطقه است.