مهرداد براتی

منطقه مورد مطالعه در استان همدان در دامنههای شمال غرب ارتفاعات الوند و در زون س نندج - سیرجان وا قع شده است. معادن به طروق مختلفی استخراج میگردند، که مهمترین آنها روشهای زیرزمینی و سطحی است که هریک از این دو روش نیز به شیوههای گوناگون انجام میشوند که مطابق با خصوصیات مادهمعدنی نظیر شکل، ابعاد، عمق، چگالی، سختی و نظایر آن تغییر می کند. یکی از روشهای استخراج سینهکار طویل است که برای سن گهای تزئینی نیز استفاده شده است، در این روش که با تخری ب شدید محیط زیست همراه است به روش سعی و خطا بلوکهای معدنی قابل استخراج از تودهسنگی گرانیتی استخراج و به کارخانه فرستاده میشود. در این روش گاه کیفیت مادهمعدنی در یک منطقه کوچک خوب و به ناگاه تغییر می کند در نتیجه محل سینه کار تغییر می کند. لذا سبب طویل شدن سینهکار و افزایش تخریب محیط زیستی می گردد. در پژوهش حاضر ب ه بررسی اثرات ژئومورفولوژی و زیست محیطی فعالیتهای معدنی در معادن سن گهای تزئینی در بخش دامنه غربی رشته الوند شهرستان همدان )مطالعه موردی معدن چایان سوخته( پرداخته شده است . نتایج بررسیهای ژئومورفولوژی طی عملیات میدانی نشان میدهد که تخریب و تغییر چشمانداز منطقه بواسطه احداث سینه کار های طویل همراه با ایجاد راههای پرپیچ و خم ارتباطی و جاده سازی در ابعاد کوچ کتر که بر آلودگیهای صوتی در منطقه میافزاید یکی از اثرات مهم معدنکاری در دامنه غربی الوند بوده و سالانه چندین هزار مترمکعب از باطلهها به صورت مواد ریز و بلوکهای درشت در سینهکارهای طویل معدن دپو گردیده است. معدن چایان سوخته از سال 1382 تا سال 1390 مورد بهرهبرداری قرار گر فته است، میزان 8000 تن سنگ الیوینگابرو از آن برداشت گردیده و از سال 1390 تا 1398 معدن م ذکور درگیر مشکلات محلی و مح یط زیست بوده است. با انجام بازدیدهای صحرایی، عکسبرداری و بررسی عکسهای ماهوارهای معدن چایان سوخته مشخص گردید در ا زای استخراج 2500 مترمکعب مادهمعدنی معادل 080 / 041 / 2 مترمکعب یعنی معادل 962 برابر میزان استخراج تخریب زیست محیطی صورت پذیر فته است و به ازای درصد سود بسیار ناچیز که برای عده خیلی کمی حاصل گردیده فوقالعاده محیط زی ست تخری ب شده است. نتایج نشان م یدهد که با توجه به نزدیکی معدن چایان سوخته به شهر همدان و با توجه به راندمان پایین این معدن در افزایش ثروت به نظر میرسد تخریب زیست محیطی آن